21 Οκτ 2016

Εμβολιασμός μαθητών: Ποιος κινδυνεύει από ποιον;

Τα παιδιά των προσφύγων βρίσκονται κι αυτά παγιδευμένα στην Ελλάδα, όπως οι γονείς τους. Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το 48% των προσφύγων που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη χώρα μας είναι παιδιά.1 Τα μισά από αυτά τα παιδιά είναι ηλικίας 5-14 ετών. Είναι παιδιά που έχουν ανάγκη να μορφωθούν, ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι η συντριπτική τους πλειονότητα βρίσκεται εκτός εκπαιδευτικού συστήματος για τουλάχιστον δύο έτη.

Τι πιο λογικό λοιπόν από το να ανοίξουν οι πύλες των σχολείων μας για να δεχτούν και να επιμορφώσουν τα προσφυγόπουλα και να προσφέρουν πολύτιμα εφόδια γνώσης στη μετέπειτα πορεία τους, εδώ, στην Ευρώπη ή στις πατρίδες τους (όταν και αν με το καλό καταφέρουν κάποτε να επιστρέψουν).

Όμως δεν ζούμε σε κοινωνία αγγέλων. Η προσφυγοφοβία δεν πλήττει μόνο τους ενήλικες αλλά και τα παιδιά. Αίφνης διαπιστώσαμε πως μια μερίδα Eλλήνων γονέων δεν επιθυμεί την ένταξη των προσφυγόπουλων στα σχολεία. Αυτό που επίσημα διαδίδεται είναι πως οι γονείς ανησυχούν γιατί τα προσφυγόπουλα είναι ανεμβολίαστα. Βέβαια, η αλήθεια είναι διαφορετική. Σύμφωνα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας το πρόγραμμα εμβολιασμού στα κέντρα φιλοξενίας που μετέχουν στο πρόγραμμα εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας συνεχίζεται με ιδιαίτερα ικανοποιητικό ρυθμό και σχεδόν όλα τα προσφυγόπουλα που θα μετέχουν της ελληνικής παιδείας είναι εμβολιασμένα, ή είναι θέμα ημερών να εμβολιαστούν.

Και μπορεί ο εμβολιασμός των παιδιών προσφύγων να προχωρά γρήγορα και με θετικά αποτέλεσμα, δεν μπορούμε όμως να πούμε το ίδιο και για τον εμβολιασμό των δικών μας παιδιών. Τα τελευταία χρόνια έχει ξεσπάσει επιδημία σκεπτικισμού για τα εμβόλια. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που διενεργήθηκε σε 67 χώρες, το 25,4% των Ελλήνων θεωρεί ότι τα εμβόλια δεν είναι ασφαλή.2 Καταλαμβάνουμε μια από τις χειρότερες θέσεις στον παγκόσμιο χάρτη αναφορικά με τη στάση μας απέναντι στον εμβολιασμό. Μας ξεπερνούν μόνο οι Γαλλία, Βοσνία, Ιαπωνία, Ιράν, Μογγολία, Βιετνάμ, Αρμενία.

Αυτή η δυσπιστία, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, που αναγκάζει σημαντικό μερίδιο οικογενειών να μην προβαίνει σε συστηματικό εμβολιασμό των ελληνόπουλων, εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για τα παιδιά και απειλεί να ρίξει το τείχος προστασίας για τη δημόσια υγεία.

Έχει, πάντως, ενδιαφέρον το γεγονός πως η αναστάτωση για τον μη εμβολιασμό παιδιών δεν είναι νέα υπόθεση. Έχει παρουσιαστεί και στο παρελθόν, μα τότε δεν είχαμε να κάνουμε με πρόσφυγες, κι έτσι το θέμα πέρασε στα ψιλά. Πριν από τρία χρόνια ο Συνήγορος του Παιδιού έκρινε ότι η άρνηση εγγραφής των μαθητών στις βαθμίδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε περίπτωση που δεν έχουν εμβολιαστεί παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, και ως εκ τούτου είναι αντισυνταγματική.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Το πρόβλημα δεν είναι ο εμβολιασμός των προσφυγόπουλων. Περισσότερο κινδυνεύουν αυτά από τα μη εμβολιασμένα ελληνόπουλα, κι όχι το αντίστροφο!
Το πρόβλημα είναι ο συνδυασμός έλλειψης γνώσης και ψύχραιμης ενημέρωσης, σπέκουλας γύρω από το προσφυγικό και ξενοφοβίας, από την οποία πάσχει ένα διόλου αμελητέο ποσοστό των συμπολιτών μας. Ας το ομολογήσουμε, κι ας αφήσουμε τα παιδιά ήσυχα.

1 Η ανάλυση βασίζεται σε 20.100 καταγραφές που αφορούν την περίοδο 9 Ιουνίου - 5 Ιουλίου 2016.
2 Larson, H.J., et al., "The State of Vaccine Confidence 2016: Global Insights Through a 67-Country Survey", EbioMedicine (2016)

* Η εικόνα απεικονίζει τον Δρ. Έντουαρντ Τζέννερ που ανακάλυψε το εμβόλιο κατά της ευλογιάς να πραγματοποιεί τον πρώτο του εμβολιασμό σε ένα αγόρι 8 ετών στις 14 Μαΐου 1796 (Πίνακας του Έρνεστ Μπορντ, από τις αρχές του 20ου αιώνα) 
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 20/10/2016 στη στήλη "Συναντήσεις" της Αυγής.