Να χαίρεσαι και να λυπάσαι, μα ό,τι και να γίνει μη φοβάσαι...

Το πιο κάτω κείμενο γράφτηκε πριν από σχεδόν ένα χρόνο, τον Ιανουάριο του 2009, υπό την επήρεια ενός καταιγισμού συναισθημάτων και σκέψεων για τα όσα ελάμβαναν χώρα. Δεν το δημοσίευσα ποτέ.
Σήμερα, σχεδόν ένα χρόνο μετά, το ανασύρω από τη λήθη του υπολογιστή μου, και το δημοσιεύω στο blog, χωρίς να αλλάξω ούτε ένα κόμμα.
Μετά από ένα χρόνο, μπορεί και αυτό να υποστεί τη βάσανο της δημόσιας κριτικής.


Στην Αθήνα του Δεκέμβρη 2008

Σε μια κοινωνική εξέγερση μπορεί κανείς να δει αποχρώσεις διαφόρων ιδεολογικών ταυτοτήτων, μπορεί να διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες και απόλυτες κοινωνικοπολιτικές επιδιώξεις. Όλοι μπλέκονται σε ένα κουβάρι δίκαιων ή άδικων διεκδικήσεων, νέοι και γέροι, εργαζόμενοι και άνεργοι, μπαχαλάκηδες και ασφαλίτες, πολίτες και πολιτικοί- αυτό όμως που προκύπτει και βιώνουμε σήμερα είναι η γέννηση μιας ιστορίας, που δυστυχώς ή ευτυχώς θα πρέπει να περιμένουμε την επόμενη γενιά να αποφασίσει το πώς και που μας οδήγησε. Σε αυτό το κείμενο θα διαβάσετε μια άποψη για τις εξελίξεις σε μια χώρα που παραπαίει, χωρίς να της φταίει η νέα γενιά, μολονότι είναι η νέα γενιά που πληρώνει διαχρονικά την αμάθεια των κυβερνώντων.

Δηλώνω, λοιπόν, βαθύτατα λυπημένος για τα παιδιά που κατέβηκαν ειρηνικά στους δρόμους. Λύπη γιατί αργήσαμε πολύ. Λύπη γιατί η δική μου γενιά της μεταπολίτευσης έχασε την ευκαιρία να ορθώσει το ανάστημά της και να δείξει ότι υπάρχει. Λύπη γιατί η γενιά μου άφησε τους διαδηλωτές στο έλεος αυτών που με ευκολία τους λοιδορούν είτε γιατί είναι συνυφασμένοι με το σαθρό πολιτικό και οικονομικό οικοδόμημα της Ελλάδας, είτε γιατί είναι απόλυτα συμβιβασμένοι με την ιδέα ότι θα ζήσουν μια «ζωή που δεν έζησαν» παραδομένοι στην απάθεια του καναπέ και των ριάλιτι, πλήρως υποταγμένοι στο ρητό «καταναλώνω (και μπορώ να αγοράζω τηλεόραση πλάσμα) άρα υπάρχω». Λύπη γιατί είμαι και εγώ συμβιβασμένος με τις κοινωνικές, οικονομικές ή πολιτικές διαστρωματώσεις του σημερινού στάτους κβο. Είμαι όμως χαρούμενος που μπορώ ακόμα να παραδεχθώ τους συμβιβασμούς μου, κλείνοντας το μάτι στους νέους που έρχονται, ζητώντας από αυτούς αγώνες και αλλαγές ενάντια στο υπονομευμένο παρόν τους.

Δηλώνω, επίσης, βαθύτατα χαρούμενος γιατί ανακάλυψα ότι πολλοί συμπολίτες μας ένιωσαν ειλικρινή αγανάκτηση για τα περίπου 500 καταστήματα που έπαθαν μερικώς ή ολικώς ζημιές, αλλά ειλικρινά λυπάμαι που όλα αυτά αποκτούν στο ζύγι (έμμεσα ή άμεσα) την ίδια βαρύτητα με τον φόνο ενός νέου. Μην ξεχάσω, λοιπόν, να καταδικάσω μετά βδελυγμίας τα σπασίματα. Όχι γιατί δεν βρίσκω κανένα ελαφρυντικό για κάποια από αυτά, αλλά για να στερήσω τη χαρά της καταδίκης μου από τους απερίφραστα κατα-δικαστές της βίας, που απλά ζητούν πιστοποιητικά νομιμοφροσύνης, λέγοντας (σωστά) ότι η δημοκρατία δεν επικροτεί τέτοιου είδους περιστατικά, μη μπορώντας παράλληλα να αντιληφθούν ότι (και) η αδράνεια (τους) συντέλεσε στον εκχυδαϊσμό των εκδηλώσεων αγανάκτησης. Μακάρι να μην έβλεπα ούτε ένα σπάσιμο. Μακάρι, όμως, να έβλεπα σε ειρηνικές πορείες όλους αυτούς που οδύρονται για τις σπασμένες τζαμαρίες, να τους άκουγα να καταδικάζουν με το ίδιο σθένος τα εκατοντάδες μεμονωμένα περιστατικά της ΕΛ.ΑΣ, να τους «συλλάβω» διαμαρτυρόμενους (ειρηνικά πάντα) για τα βατοπεδινά φιλέτα που προέκυψαν βάσει της αρχής «ότι είναι νόμιμο είναι και ηθικό». Μακάρι να έβλεπα όλους αυτούς που σχίζουν τα ιμάτιά τους για τις ζημιές των καταστημάτων του κέντρου, να ένιωθαν την ίδια στεναχώρια για την οικονομική κρίση ή για τον θάνατο του εμποράκου προς όφελος των λογής -βωβικής σύλληψης και εκτέλεσης- Mall. Μακάρι να σταματήσει η «αντίσταση» που εξαντλείται στα αποτελέσματα δημοσκοπήσεων.

Πάντως, χαίρομαι που αρκετοί συνειδητοποιούν ότι οι λέξεις «υποκλοπές, ζίμενς, πυρκαγιές, ζαρντινιέρα, παραδικαστικό, απαγωγές, κουμπάροι, δάνεια, οικονομική κρίση, ανασφάλεια» δεν είναι κενές περιεχόμενου, αλλά περικλείουν μέσα τους το ζουμί των γενεσιουργών αιτιών της εξέγερσης των νεολαίων. Λυπάμαι, όμως, που για αρκετούς άλλους όλες αυτές οι λέξεις δεν είναι ικανές να τους κάνουν να παραδεχθούν ότι η διαφθορά συνεχώς διογκώνεται και ότι το «κράτος δικαίου» έχει καταντήσει ένα σύντομο ανέκδοτο, εφάμιλλης αξίας με το -ισοπεδωτικό μεν, αλλά με μεγάλες δόσεις αλήθειας- «έλληνας αξιόπιστος πολιτικός ή συνδικαλιστής».

Δηλώνω βαθύτατα λυπημένος με όσους εξοργίζονται γιατί τάχα λείπουν από τους μαθητές και τους νέους, που κατέβηκαν στους δρόμους, οι «συντεταγμένες» φωνές και σκέψεις, όταν η «συντεταγμένη» Πολιτεία αποτελεί διακαή και ανεκπλήρωτο πόθο για τον μέσο Έλληνα των τελευταίων 178 χρόνων από ιδρύσεως του νεοελληνικού κράτους. Αναζητούν υποκριτικά από τους μαθητές ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης της κρίσης, σαν αυτό που δεν είδαμε στο σύστημα διακυβέρνησης επίσης των τελευταίων 178 ετών. «Χαρμολυπάμαι» ακούγοντας πολλούς να ισχυρίζονται ότι τα παιδιά πρέπει να διαβάσουν, γιατί μόνο μέσα από τη γνώση θα ξεφύγουν από το σημερινό καθεστώς. Χάρμα το διάβασμα, για λύπηση όμως αυτό που απολαμβάνουν σήμερα οι νέοι, παγιδευμένοι σε ένα σύστημα φροντιστηριακής παραπαιδείας, κάκιστων συγγραμμάτων και υποδομών, όπου μηδενίζεται η σημασία της αξιολόγησης και ερμηνείας των γνώσεων. Και όλα αυτά για ένα «πουκάμισο αδειανό», για μια αυριανή θέση εργασίας χωρίς προοπτικές, χωρίς αξιοποίηση των δεξιοτήτων. Χωρίς ένα φως, μια ελπίδα για τους νέους που βλέπουν γονείς, συγγενείς και φίλους να συνθλίβονται από την «οικονομική και εργασιακή πραγματικότητα της Ελλάδας», στην οποία κυριαρχούν μερικά θρυλικά μοτό, όπως «ο θάνατος σου, η ζωή μου», «ο κλέψας του κλέψαντος» κοκ. Το διάβασμα για το διάβασμα δεν υπάρχει. Μην ξεχνάμε ότι και ο μακαριστός Χριστόδουλος διάβαζε, για αυτό δεν κατάλαβε πότε ήρθε και έφυγε η Χούντα.

Πόσο λυπάμαι που ο δικηγόρος Κούγιας είναι σήμερα ο πλέον μισητός άνθρωπος στην Ελλάδα. Όχι γιατί αγνοώ την πραγματικότητα για το ποιόν του, αλλά γιατί εμείς οι ίδιοι επικροτούμε την πορεία τέτοιων ανθρώπων, γιατί εμείς οι ίδιοι εμφυσούμε στους νέους τέτοιου είδους λογική και πρακτικές. Περάσαμε στην καθημερινότητα μας έννοιες όπως «μόνο οι ισχυροί και οι θρασείς επιβιώνουν», ανακατεμένες με μπόλικες δόσεις «κλειδαρότρυπας», από τις οποίες τρομάζουμε όταν τις βλέπουμε να ζωντανεύουν με τη μορφή ανθρώπου που επικαλείται το θέλημα Θεού για να αιτιολογήσει ένα φρικτό έγκλημα.

Χαίρομαι που όλοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους υπέρ της αναγκαιότητας ύπαρξης της «κοινωνίας των ενεργών πολιτών», αλλά η χαρά εξατμίζεται μόλις αντιληφθώ ότι τα όρια που πολλοί θέτουν για τον ρόλο του ενεργού πολίτη δεν διαφέρουν επί της ουσίας από τον ρόλο που επιφύλασσε ο Παβλόφ για τον διάσημο σκύλο του. Μιλούν για «δημοκρατικά όρια» εκδήλωσης της αγανάκτησης, ίσως για να τα αντιπαραβάλλουν με τη «δημοκρατικότητα» που κρύβει το ρουσφετολογικό αλισβερίσι και η δημιουργία νόμων εξυπηρέτησης ολίγων εκλεκτών, πιότερο ίσων ανάμεσα στους ίσους.

Λυπάμαι ειλικρινά που γράφοντας αυτές τις αράδες έζησα ένα ακόμα τραγικό γεγονός: την απόπειρα δολοφονίας του Διαμαντή Μαντζούνη. Οι δολοφονικές επιθέσεις είναι άνανδρες από όπου και αν προέρχονται. Δεν έχουμε ανάγκη από νέους Ξηρούς, δεν χρειαζόμαστε τη βοήθεια της τυφλής βίας. Τα δυο περίεργα περιστατικά με πυροβολισμούς καλάσνικοφ και η απόπειρα αφαίρεσης της ζωής ενός ανθρώπου, έξω από το Υπουργείο Πολιτισμού, δεν έχει θέση ούτε στην υποτυπώδη δημοκρατία μας. Κάθε σφαίρα είναι έγκλημα, που στρέφεται πρώτα από όλα ενάντια σε όσους επιζητούν την καλυτέρευση των πολιτικών-κοινωνικών- θεσμικών συνθηκών της χώρας.

Ας αναλογιστούμε, επιπλέον, ποιος κερδίζει από το νέο κυνήγι μαγισσών και την περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης. Λυπάμαι όταν αντιλαμβάνομαι ότι οι πρακτικές του Φραντσέσκο Κοσίγκα, η υπόθεση των αεροπόρων και η ζάχαρη στα τανκ, ίσως δεν ανήκουν στο παρελθόν.
Λυπάμαι, επιπλέον, για την επιχειρούμενη αντιστροφή του κλίματος, σχετικά με «την αστυνομία που επιθυμούμε». Ποιος δεν αντιλαμβάνεται ότι η Αστυνομία είναι μέρος του προβλήματος γιατί απλά δεν επιτελεί το καθήκον της, αλλά -όντας ποικιλοτρόπως διεφθαρμένη- αναλώνεται στο κυνήγι συνταξιούχων, το κόψιμο κλήσεων, την εκκαθάριση του νέου άντρου της Άλ-Κάιντα που ακούει στο όνομα Εξάρχεια, και στην διαχρονική επώαση αυγών του φιδιού. Λυπάμαι ιδιαίτερα που αρκετοί «φιλήσυχοι» πολίτες, πολιτικοί και δημοσιογράφοι ζητούν αυστηρότερη αστυνομία γενικώς και αορίστως, ελπίζοντας ότι αυτοί θα μένουν πάντα στο απυρόβλητο (τι κρίμα που τα ΜΑΤ δεν έσπασαν το κεφάλι του χούλιγκαν δημοσιογράφου όταν αυτός πέταξε μπουκάλι στο διαιτητή), ή απεμπολώντας συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα τους. Η Αστυνομία απαρτίζεται και από παιδιά μας, τα οποία δεν μεγαλώσαμε για να γίνουν δολοφόνοι ή θύματα, αλλά ελπίσαμε ότι θα μας προστατεύσουν από το οργανωμένο έγκλημα των νταβατζήδων και των λοιπών σχετικών δυνάμεων.

Χαίρομαι που είχα τη δυνατότητα να μοιραστώ μαζί σας τις απόψεις μου. Λυπάμαι που δεν κατέγραψα και άλλες πολλές σκέψεις για τα όσα νιώθω, για τα όσα βλέπω και αισθάνομαι. Χαίρομαι τέλος γιατί η διαλεκτική -που αρκετοί θεωρούν ότι απέκτησε τη μορφή της από τον έλληνα φιλόσοφο Ζήνωνα τον Ελεάτη, με τον οποίο μας συνδέει μόνο ο ίδιος τόπος γέννησης και πιθανότατα θανάτου, επομένως ας αφήσουμε τους ισοκρατικούς και κακώς μεταφρασμένους λόγους- δεν μου αφήνει καμιά αμφιβολία για τις αμφισβητήσεις που θα δεχθεί το παρόν κείμενο. Στη ζωή τίποτα δεν είναι άσπρο ή μαύρο, όλα κινούνται στις αποχρώσεις του γκρίζου. Ή, για να προσεγγίσουμε τη νέα γενιά διαμέσου των νέων τεχνολογιών, όλα στη ζωή είναι άπειροι συνδυασμοί του 0 και του 1. Όμως αυτό που κάνουν οι νέοι μας σήμερα κινείται πιο κοντά στο 1, στο σημείο δηλαδή που η μονάδα αποκτά υπόσταση, σε αντίθεση με τους συντηρητές του φοβικού κλίματος «καθίστε στα αυγά σας» οι οποίοι βρίσκονται πλησίον του μηδενός, αν όχι μέσα σε αυτό.

Μη βαυκαλιζόμαστε. Όσα ζούμε δεν σημαίνουν κατ’ ανάγκην αλλαγές προς το καλό. Ζούμε ιστορικές στιγμές γιατί σήμερα τα παιδιά σπέρνουν μαζικά σπόρους –πρώτη φορά εδώ και καιρό. Είναι στο χέρι όλων όσοι διακατεχόμαστε από πραγματικά δημοκρατικές ευαισθησίες να περιποιηθούμε τη γη, να ποτίσουμε την καλλιέργεια, να ξεριζώσουμε τα παρασιτικά-παρακρατικά ζιζάνια του σάπιου συστήματος, χωρίς χρήση λιπασμάτων και χημικών παντός είδους, χωρίς να δηλητηριάσουμε τα παιδιά μας και τις μελλοντικές σοδειές-γενιές. Ο δρόμος μακρύς, οι λύσεις εμφανείς και συνάμα τόσο δύσκολες, γιατί προϋποθέτουν ριζικές αλλαγές στο τρόπο σκέψης και δράσης του νεοέλληνα: εκδημοκρατισμός των θεσμών, διαφάνεια παντού, ενεργοποίηση πολιτών σε κάθε σπίτι, σε κάθε συνοικία, σε κάθε πόλη, σε όλη τη χώρα, και τέλος, ένα όραμα για να πιαστούμε, είτε αυτό λέγεται περιβάλλον, είτε παιδεία, είτε κοινωνική αλληλεγγύη, είτε όλα μαζί. Κάτι για να χαίρεσαι και να λυπάσαι, μα ότι και αν γίνει μη φοβάσαι.

…

ΥΓ. Κάτι θετικό που έμαθα από τα γεγονότα είναι ότι μας τέλειωσαν οι διανοούμενοι. Και ότι κάποιοι ελάχιστοι που αυτοαποκαλούνται έτσι έχουν ως κέντρο παραγωγής ιδεών τις περιοχές γύρω και κάτω από το στομάχι. Loξαcomix!!!!

* το πόστερ ανήκει στη συλλογή του dany_ef. Δείτε άλλα έργα του στο flickr