26 Ιαν 2015

Για τη νέα κυβέρνηση και τις επόμενες πολιτικές μέρες



Ο Σύριζα κατήγαγε μια σπουδαία νίκη που αποτελεί καμπή στα μεταπολιτευτικά χρονικά. Μετά από 41 χρόνια, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ περνούν μαζί στα έδρανα της αντιπολίτευσης. Οι προσδοκίες των πολιτών της αριστεράς δικαιώθηκαν, χωρίς όμως να υπάρχει περιθώριο για πανηγυρισμούς ή ακόμα και για τα παραδοσιακά πειράγματα προς τους αντιπάλους.

Σήμερα κιόλας και σε χρόνο dt ο Α.Τσίπρας συμφώνησε με τον Π.Καμμένο για τη δημιουργία κυβέρνησης συνεργασίας, όπου υπουργικό θώκο θα καταλάβουν περίπου 3-4 στελέχη των ΑνΕλ. Το άκουσμα της είδησης δεν άρεσε σε σημαντική μερίδα της αριστεράς και ιδίως στο πιο μεταρρυθμιστικό της κομμάτι. Θεώρησαν πολλοί και σωστά, ότι υπάρχει ιδεολογικό χάσμα μεταξύ των δυο πολιτικών σχηματισμών, τόσο μεγάλο που εκ των πραγμάτων θα προκαλέσει κυβερνητικές αρρυθμίες κάθε φορά που θα απαιτείται η ανάληψη πρωτοβουλίας για θέματα που σχετίζονται με τα σώματα ασφαλείας, την εκκλησία, την εξωτερική πολιτική, την μετανάστευση, τα δικαιώματα ομάδων και μειονοτήτων, όπως για παράδειγμα οι ομοφυλόφιλοι ή η μουσουλμανική κοινότητα της Θράκης. Δεν έχουν άδικο. Η πολιτική σκέψη των ΑνΕλ πηγάζει από τη λαϊκή δεξιά και εμφορείται από τις παραδοσιακές της αξίες. Υπερσυντηρητικές σε πολλά σημεία, εθνικιστικές σε άλλα.  

Όμως στην περίπτωση που εξετάζουμε δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική. Ο Σύριζα ήταν καταδικασμένος βάσει των παρόντων συνθηκών να συνεργαστεί με τους ΑνΕλ. Καταρχάς γιατί δεν υπήρχε καμιά πιθανότητα συνεργασίας με το ΚΚΕ. Το ξέραμε όλοι και ήταν προδικασμένο πριν καν ανοίξουν οι κάλπες. Χαριτολογώντας να πω ότι μόνο ο Απόστολος Δοξιάδης, που όπως είπε καλή φίλη ‘είναι λαμπρό μυαλό, αλλά υπερβολικά λογικό σε βαθμό που αδυνατεί να κατανοήσει ότι η πολιτική δεν είναι αλγόριθμος’, θεωρούσε και πιθανά θεωρεί ότι είναι δυνατή σε αυτή τη ζωή μια συνεργασία ΚΚΕ και Σύριζα.

Κατά δεύτερο, αποκλείονταν η συνεργασία με Ποτάμι και όποια προσπάθεια έγινε ήταν μόνο για τις εντυπώσεις. Οι παλιοί σύντροφοι είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί λένε. Τέτοιους παλιούς συντρόφους και νυν εχθρούς έχουν μπόλικους στον Σύριζα και το Ποτάμι. Με εξαίρεση λίγα προβεβλημένα στελέχη που διατήρησαν και διατηρούν χαμηλούς τόνους (Θεοχάρης, Μαυρωτάς κτλ), βασικοί συντελεστές του Ποταμιού έστρεφαν και στρέφουν τα βέλη τους κυρίως προς τον Σύριζα παρά προς όποιον άλλο σχηματισμό (από τον Ψαριανό και τον Λυκούδη μέχρι τον Λεό Καστανά), χρησιμοποιώντας βαρύτατους χαρακτηρισμούς όπως ψεκασμένοι, ανόητοι, συριζοφασίστες κτλ. Από την άλλη, το Ποτάμι ήταν για τον Σύριζα και την ηγεσία του κόκκινο πανί από την 1η στιγμή της δημιουργίας του, θεωρώντας ότι αποτελεί νεοφιλελεύθερο εγχείρημα πριμοδοτούμενο από την εγχώρια διαπλοκή. Δεν υπήρχε καμιά περίπτωση ένα τέτοιο σχήμα να σταθεί στα πόδια του. Δεν θα έφτανε καν στο αεροπλάνο που θα οδηγούσε στις Βρυξέλλες για τη διαπραγμάτευση. Κι αν έφτανε το πιθανότερο είναι να κατέρρεε άμα τη έναρξη των συνομιλιών. Θεωρώ ότι είναι πολύ πιο εύκολη μια συνεργασία Σύριζα και ΠΑΣΟΚ με ή ακόμα καλύτερα χωρίς Βενιζέλο, παρά με το Ποτάμι. Θα ήταν βέβαια πολύ πιο πιθανή μια συνεργασία με το Κίνημα του Γ.Παπανδρέου, όμως αυτό δεν κατάφερε να μπει στη Βουλή. Αν έμπαινε είμαι πεπεισμένος πως με αυτούς θα συνέπρατε ο Α.Τσίπρας.

Πάντως βάσει των υλικών που υπήρχαν, η συνεργασία με τους ΑνΕλ ήταν μονόδρομος για την ηγεσία του Σύριζα. Όχι μόνο γιατί δεν φαίνονταν διάθεση συνεργασίας με τους άλλους πιθανούς εταίρους, αλλά και γιατί κυρίως δεν υπήρχε χρόνος. Έπρεπε άμεσα να σχηματιστεί κυβέρνηση, όπως και έγινε, προκειμένου να μη χαθεί η δυναμική της αλλαγής στον κυβερνητικό θώκο. Οποιαδήποτε καθυστέρηση στο σχηματισμό κυβέρνησης κι επιπλέον η εντολή ανάθεσης στον φυρερίσκο της ΧΑ θα δημιουργούσε σύννεφα μέσα στη χώρα, που θα είχαν σοβαρό αντίκτυπο στην εξωτερική σκηνή και θα αποδυνάμωναν με αυτόν τον τρόπο την διαπραγματευτική ισχύ. Η Ελλάδα δεν έχει χρόνο να χάσει, αντιθέτως πρέπει άμεσα να ζητήσει μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική συμφωνία για το χρέος, τώρα που υπάρχει νωπή εντολή, αλλά και τώρα που έχει αρχίσει να δημιουργείται κλίμα συμπάθειας προς τη χώρα. Συμπάθειας όχι από την κυβέρνηση της Γερμανίας, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας κ.α., αλλά από μια μεγάλη μερίδα της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής πολιτικής σκηνής, προερχόμενη κυρίως από τον φιλελεύθερο, σοσιαλδημοκρατικό, αριστερό και πράσινο πολιτικό κόσμο.

Η συμμαχία Σύριζα – ΑνΕλ όπως έχει διαμορφωθεί και βάσει των μεγάλων ιδεολογικοπολιτικών διαφορών είναι καταδικασμένη να έχει βραχύβια διάρκεια και μόνο ένα σκοπό, τη διαπραγμάτευση με τους ευρωπαίους ηγέτες. Με αυτό το σκεπτικό πιθανολογώ παραμέρησαν τις ριζικές διαφωνίες και έφτασαν στο σημείο να συνυπάρξουν Μανώλης Γλέζος με Νίκο Νικολόπουλο και Γιάννης Δραγασάκης με Έλενα Κουντουρά. Το τέλος λοιπών των διαπραγματεύσεων, με επιτυχία ή αποτυχία, θα σηματοδοτήσει και το τέλος της συνεργασίας.

Αν η κατάληξη είναι επιτυχής και επιτευχθεί σημαντική ελάφρυνση του βάρους που καλείται να σηκώσει ο ελληνικός λαός, ο Σύριζα έχει κάθε λόγο να απευθυνθεί στην λαϊκή ετυμηγορία ζητώντας αυτοδυναμία για να υλοποιήσει το πρόγραμμά του. Αλλά και οι ΑνΕλ θα έχουν να κερδίσουν από αυτό, καθώς η επιτυχία θα πιστωθεί και σε αυτούς και άρα θα προσδοκούν να κλέψουν ένα μεγάλο κομμάτι από την εκλογική βάση της ΝΔ και να καταστούν αυτοί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Σε περίπτωση μερικής ή ολικής αποτυχίας και πάλι η πορεία είναι μονόδρομος. Θα επιδιωχθεί η διενέργεια δημοψηφίσματος προκειμένου να αποφασίσουν οι Έλληνες πολίτες για την απόρριψη ή την έγκριση μιας νέας επαχθούς συμφωνίας με τους εταίρους. Το πιθανότερο σε αυτή την περίπτωση είναι να οδηγηθούμε ξανά σε εκλογές, ώστε να αναδειχθεί το πολιτικό προσωπικό που θα υλοποιήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Σε αυτές τις εκλογές η προεκλογική τακτική που πιθανά θα ακολουθήσουν οι από σήμερα κυβερνητικοί σύμμαχοι θα ρίχνει το ανάθεμα σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ με συνθήματα τύπου ‘έδεσαν πισθάγκωνα τη χώρα’. Πολλά θα εξαρτηθούν από το μέγεθος της ήττας κι όλα τα σενάρια θα είναι ανοιχτά. Αν ο Σύριζα καταφέρει να βγει αλώβητος θα είναι γιατί είναι σχετικά νωπές οι μνήμες των παλινωδιών των κάποτε μεγάλων της μεταπολίτευσης. Όμως τότε τα περιθώρια ελιγμών του Σύριζα θα είναι πολύ μικρά. Δεν θα υπάρχει πλέον καμιά περίοδος ανοχής, ούτε δυνατότητα να αποτύχει γιατί απλά θα διαλυθεί. Απλά.

Αυτά πιθανολογώ σκέφτονται ή σχεδιάζουν τα δυο κομμάτια της σημερινής εξίσωσης. Τα άλλα κομμάτια βρίσκονται σε διαδικασία ανασύνταξης.  Κατ’ εμέ, στο στρατόπεδο της ΝΔ όπου επικρατεί κατήφεια για το αποτέλεσμα, θα επιδιωχθεί άμεσα η αντικατάσταση του Προέδρου της παράταξης. Δεν υπάρχει άλλο ενδεχόμενο, καθώς αν παραμείνει επικεφαλής ο Α.Σαμαράς, η ΝΔ είναι καταδικασμένη, εκτιμώ, να διασπαστεί ή να φυτοζωεί. Το DNA της συντηρητικής παράταξης είναι γερασμένο και χρειάζεται επειγόντως μετάγγιση αίματος, σίγουρα όχι ακροδεξιού. Θέμα αντικατάστασης θα τεθεί και σίγουρα θα έχουμε εξελίξεις τον επόμενο μήνα. 

Στο στρατόπεδο του ΠΑΣΟΚ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο Ευ.Βενιζέλος περιμένει στραβοπάτημα στις διαπραγματεύσεις, ώστε να ισχυριστεί ότι κι αυτός πέρασε τα ίδια μα παρόλα αυτά κράτησε τη βάρκα με χίλια βάσανα. Δεν είμαι σίγουρος ότι θα γίνει πειστικός. Και το ΠΑΣΟΚ νομοτελειακά είναι καταδικασμένο να σβήσει. Στο Κίνημα, η μη-είσοδος στη Βουλή ήταν ισχυρό ράπισμα, όμως ο Πρόεδρος του δεν φαίνεται διατεθειμένος να τα παρατήσει. Είναι Παπανδρέου κι ένας Παπανδρέου, όπως έχει δείξει η ιστορία φεύγει από την πολιτική μόνο οριζόντια. Αλλά θεωρώ ότι είναι νωρίς για να εκτιμηθούν με ασφάλεια οι επόμενες κινήσεις του.

Το Ποτάμι από την άλλη πλευρά έχει ένα βασικό πρόγραμμα να επιλύσει. Όπως είπε ο Μεϊμαράκης στο θρυλικό συνέδριο της Βόλβης και περιέγραψε πολύ εύστοχα ο Σάκης Μπουλάς στην ταινία «Ας περιμένουν οι γυναίκες», πρέπει να μετατραπεί από κόμμα αρχηγικό σε κόμμα αρχών. Πρέπει επίσης να αποτινάξει από πάνω του την ρετσινιά του ‘μωρού της διαπλοκής’ και κυρίως να αναπτύξει σαφή πολιτικά κι όχι αισθητικά χαρακτηριστικά.

Αφήνω τελευταίους ΚΚΕ και ΧΑ. Για το ΚΚΕ έγραψε στο τουΐτερ ο kurosawa7 “έχω την εντύπωση πως δε μετράει κανείς τα ψηφοδέλτια του ΚΚΕ και απλα γραφουν απο δίπλα 5%”. Αυτό και δεν συνεχίζω.

Για τη ΧΑ θεωρώ ότι πρέπει να αρχίσουμε να φοβόμαστε αν οι ευρωπαίοι φανούν τόσο μωροί και μικρόψυχοι και επιδιώξουν την περαιτέρω τιμωρία της χώρας. Τότε δεν μπορώ και δεν θέλω να φανταστώ το ρεύμα που μπορεί να δημιουργηθεί προς την ΧΑ ιδίως από τα λούμπεν κομμάτια της κοινωνίας, ούτε τις συνδέσεις που μπορεί να αναπτύξει με τα πιο οπισθοδρομικά κομμάτια της ελληνικής δεξιάς. Οι εκλογές έδειξαν ότι δεν θα ξεμπερδέψουμε εύκολα με δαύτους, αλλά ευτυχώς δεν είδαμε άνοδο των ποσοστών της σε σχέση με τις βουλευτικές του 2012 και τις ευρωεκλογές του 2014. Πάντως το 2015 δεν είναι 1944 και το αντιφασιστικό κίνημα παραμένει πολύ πιο δυνατό από τους νεοναζί. Δυστυχώς βέβαια θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι υπάρχει ένα 6-7% της κοινωνίας, φασιστοποιημένο ή/και αποβλακωμένο. Πάντα υπήρχε όμως τώρα απέκτησε αυτόφωτη παρουσία. Ας τους προσέχουμε, χωρίς να μας φοβίζουν παραπάνω από όσο πρέπει.

ΥΓ. Στα θετικά των κινήσεων Τσίπρα ο πολιτικός όρκος και η κατάθεση λίγων λουλουδιών στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Το πρώτο γιατί αφορά τον απαραίτητο διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας, το δεύτερο γιατί αποτελεί ένα μήνυμα που υπενθυμίζει σε όλο τον κόσμο ότι δεν μπορούν να γίνουν ξανά ανεκτοί οι υμνητές του ναζισμού, που αποτελούν από χθες τρίτο κόμμα της χώρας. Είναι θετικοί συμβολισμοί, που πρέπει να συνοδευτούν από πράξεις.   

25 Ιαν 2015

Δεν υπάρχει χρόνος για μίσος, μόνο για αλλαγές


Όχι, αυτές τις εκλογές δεν νίκησε το μίσος, αν εξαιρέσεις τους φασίστες της χρυσής αυγής. Παρά το θυμό και την απόγνωση των ανθρώπων που λοιδορούνται καθημερινά εδώ και 6 χρόνια. Παρά την οργή απέναντι σε όσους από θέση ασφαλείας δαχτυλοδείχνουν χρόνια τώρα τεράστια κομμάτια της κοινωνίας. Δεν νίκησε το μίσος, γιατί το κυρίαρχο συναίσθημα για τη συντριπτική πλειονότητα όσων σήμερα αποφάσισαν να γυρίσουν σελίδα δεν ήταν το μίσος, αλλά η αγανάκτηση.

Αγανάκτηση απέναντι σε όσους στέρησαν από τόσες χιλιάδες ανθρώπους την ελπίδα και χαιρέκακα διασκέδαζαν με την αγωνία τους, όταν η καταιγίδα που ξέσπασε παρέσυρε καταφύγια και βεβαιότητες. Απέναντι σε όσους απέδωσαν μεταφυσικές ιδιότητες στο μνημόνιο και το περιέφεραν σαν την πέτρα με τις δέκα εντολές, βαφτίζοντας με ωραίες λέξεις, «μεταρρύθμιση», «δημοσιονομική εξυγίανση», μια σειρά από αλλαγές που στρέφονται πάντα ενάντια στον αδύναμο και καταργούν τα όποια ψήγματα κοινωνικής συνοχής. Απέναντι σε όσους αποκάλεσαν και αποκαλούν λαϊκισμό κάθε μα κάθε προσπάθεια περιορισμού της ζημιάς, καίγοντας τα χλωρά μαζί με τα ξερά. Απέναντι σε όσους συμπεριφέρθηκαν με την υπεροψία του κακομαθημένου πρίγκιπα που θεωρεί ότι η αριστεία του έχει απονεμηθεί κληρονομικά και είναι αποκλειστικό του προνόμιο. Απέναντι σε όσους νομιμοποίησαν τα φασιστικά στοιχεία, κάνοντας πλάτες στους λογής Μπαλτάκους. Απέναντι σε όσους ανέχτηκαν και σιγόνταραν περικοπές εργασιακών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διαιώνιση της ανασφάλειας δικαίου και των εξυπηρετήσεων προς τα εκλεκτά μέλη του ιερατείου, την καταβαράθρωση δημοκρατικών κανόνων του πολιτεύματος, την απαξίωση του περιβαλλοντικού κεκτημένου, την, την, την...  

Κανείς δεν γνωρίζει τι θα φέρει η αυριανή μέρα. Ελάχιστοι πιστεύουν ότι λεφτά υπάρχουν. Οι περισσότεροι είναι σίγουροι ότι το 2015 δεν είναι 1981. Και δεν θέλουν να ξαναγυρίσουν στο 1981. Σίγουρα υπάρχει φόβος για διάψευση των προσδοκιών. Φόβος μη τυχόν όσοι κληθούν να κυβερνήσουν δεν έχουν αντιληφθεί την ιστορικότητα των στιγμών και την ανάγκη για διαφανή, χρηστή διακυβέρνηση. Φόβος για τυχόν αδιαλλαξία του προτεσταντισμού της Bundesbank. Σίγουρα κατανοούν ότι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλλαγής, είναι ο φόβος της αλλαγής. Ξέρουν πόσο δύσκολη είναι η δίκαιη αλλαγή, πόσο εύκολη η κωλοτούμπα. Ξέρουν ότι δίπλα τους και μέσα τους υπάρχουν βαρίδια. Αλλά δεν λυπούνται για αυτό που φεύγει. Υπάρχει προσμονή, πάθος και ελπίδα. Και δεν είναι μόνοι τους. Στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες ολοένα και περισσότεροι καυτηριάζουν την διόγκωση των κοινωνικών ανισοτήτων και την παντοκρατορία των ελίτ. Τώρα υπάρχει μια χρυσή ευκαιρία να γίνουν τομές. Να υπάρξει επιτέλους μια τίμια συμφωνία με τους ηγέτες της ευρωζώνης. Συμφωνία πολιτική και όχι απλά λογιστική. Υπάρχει ευκαιρία να σταματήσει η λουμπενοποίηση ενός ολοένα και μεγαλύτερου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας. Να γίνει συμμάζεμα του κρατικού μηχανισμού και να τεθούν σταθεροί, διαφανείς κανόνες προς όλους.

Υπάρχουν τόσοι πολλοί εκεί έξω που ουδέποτε επιδίωξαν να εξαργυρώσουν την υποστήριξή τους σε σχηματισμούς και πρόσωπα, που δεν φίλησαν κατουρημένες ποδιές, που το μόνο που ζήτησαν δεν είναι η όποια επανάσταση, αλλά η μείωση των ανισοτήτων, το δικαίωμα στην ευκαιρία, η δικαιοσύνη, ο σεβασμός. Υπάρχουν τόσες χιλιάδες νέα παιδιά που αγωνιούν για το μέλλον τους και έχουν την ικανότητα να στύψουν την πέτρα αν τους δοθούν η δυνατότητα και τα κατάλληλα εργαλεία. Υπάρχουν τόσες χιλιάδες έντιμοι άνθρωποι εκεί έξω. Που υποφέρουν, βουβά, ντροπαλά. Αλλά παρόλα αυτά παραμένουν άνθρωποι και συμπάσχουν με άλλους. Και τους βοηθούν. Όχι απαραίτητα με υλικά. Έστω με έναν καλό λόγο. Με ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη. Υπάρχουν τόσοι πολλοί εκεί έξω που δεν έχουν μάθει να κάνουν κακό σε κανέναν. Κι έτσι δεν πρόκειται να κάνουν κακό ούτε σε όσους τους κουνούσαν επιδεικτικά το δάχτυλο και τους ζητούσαν λευκή επιταγή. Σε αυτά τα υγιή κομμάτια της κοινωνίας πρέπει να στρέψει την προσοχή της η νέα κυβέρνηση, αγνοώντας τους κόλακες που θα επιχειρήσουν να την προσεγγίσουν!

Δεν υπάρχει χρόνος, ούτε χώρος για μίσος, για νέες διχόνοιες, για ρεβανσισμό. Το αποκλειστικό μέλημα πρέπει να είναι το σταμάτημα του δημοκρατικού ξεπεσμού και ο σχεδιασμός ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, θεμελιωμένο πάνω σε νέες γερές βάσεις. Κι αυτό οφείλει να το γνωρίζει τόσο η νέα κυβέρνηση, όσο και η δημοκρατική αντιπολίτευση, αλλά και οι Ευρωπαίοι ηγέτες που θα κληθούν να λάβουν θέση στις προσεχείς διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση του δυσβάσταχτου φορτίου. Γιατί πάντα καραδοκεί το φάντασμα του νεοσυντηρητισμού κι ακόμα χειρότερα του νεοφασισμού που απλώνει τα πλοκάμια του σε όλη την Ευρώπη.

Για την πολιτική οικολογία στις #ekloges2015 και μετά



Η αυτόφωτη πολιτική οικολογία λάμπει δια της απουσίας της από αυτές τις εκλογές. Η μεγαλύτερη της επιτυχία σε κοινοβουλευτικές εκλογές, 2,93% και 185.000 ψήφοι τον Μάιο του 2012, αποτέλεσε συνάμα και το ρέκβιεμ της. Στις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου 2012, μην ανέχοντας την πόλωση, το ποσοστό κατρακύλησε στο 0,88% και μετά το τέλος.

Σύντομα φούντωσαν οι πάντα υποβόσκουσες εσωκομματικές έριδες, ακολούθησαν οι αποχωρήσεις, οι προσωπικές αντιπαλότητες, οι ad hominem επιθέσεις, οι λανθασμένες πολιτικές επιλογές και προσεγγίσεις. Αλίμονο στους φίλους που έγιναν εχθροί.

Σήμερα, η πολιτική οικολογία είναι χωρισμένη στα τρία. Το μεγαλύτερο μέρος, οι Οικολόγοι Πράσινοι, κατεβαίνουν στις εκλογές με τον Σύριζα. Οι Πράσινοι συμμαχούν με τη ΔΗΜ.ΑΡ, ενώ το μικρότερο μέρος που περισσότερο αποτελεί ομάδα προβληματισμού, η Ευρώπη/Οικολογία συνεργάζεται με το Ποτάμι.

Ήταν αναμενόμενο το σχίσμα και ο περιορισμός της δυναμικής του πράσινου κομματιού της πολιτικής. Δεν υπήρχε στίγμα. Δεν αρκεί να λες ότι επιθυμείς προστασία του περιβάλλοντος, αλλά οφείλεις να αρθρώνεις πειστικό λόγο για την ισόρροπη σχέση του τρίπτυχου περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία. Εκεί η εγχώρια πολιτική οικολογία απέτυχε πλήρως. Ή για την ακρίβεια, συμβάδισε με το κλίμα της εποχής.

Τι εννοώ; Η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι σε κόμματα της οικολογίας σχετίζεται άμεσα με α) την οικονομική κατάστας, β) το επίπεδο εκπαίδευσης μιας χώρας και γ) την δυνατότητα των πράσινων σχηματισμών να προχωρήσουν πέρα από το περιβαλλοντικό πρόταγμα σε κοινωνικές δράσεις και συμμαχίες.   

Το πρόσφατο Ευρωβαρόμετρο 82, που δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες πιστοποιεί του λόγου το αληθές. Η πολιτική οικολογία βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα όπου οι πολίτες ανησυχούν περισσότερο για το περιβάλλον, αλλά και αντίθετα, όπου τα πράσινα κόμματα πατούν καλά στα πόδια τους καταφέρνουν να ευαισθητοποιήσουν περισσότερο τους πολίτες.




Αξίζει να σημειωθεί πως τα δυο ερωτήματα στο ευρωβαρόμετρο ήταν πολλαπλών επιλογών. Επομένως, θα μπορούσε κανείς να επιλέξει και το περιβάλλον ως θέμα προβληματισμού, αν πραγματικά πίστευε ότι ισχύει κάτι τέτοιο. Η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο, δείγμα του ότι μέσα στην κρίση η πολιτική οικολογία, αλλά γενικότερα το πράσινο κίνημα, των ΜΚΟ περιλαμβανομένων, δεν κατάφεραν να κάνουν ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία τους.

Η πολιτική οικολογία έχει αποτύχει έως σήμερα και καλό είναι να μην συνεχίσει να αποτυγχάνει στο μέλλον. Γιατί σήμερα περισσότερο από ποτέ η διακριτή της παρουσία είναι απαραίτητη. Όχι μόνο για να περιγράψει ένα μέλλον, όπου η άμβλυνση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης θα βοηθήσει την κοινωνικοοικονομική θωράκιση της χώρας. Αλλά και για να συμβάλλει στον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας και τον μπολιασμό της με πράγματα διόλου αυτονόητα όπως ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η δίκαιη αντιμετώπιση των πολιτών, η σύνθεση και η συνδιαλλαγή, η αντίκρουση της διαπλοκής. 

Βασική προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να μετεξελιχθεί. Να ανοιχτεί στους πολίτες και να σταματήσει να αυτοπεριορίζεται σε μια αυτάρεσκη θέση γερασμένης χίπστερ οικολογικής καθαρότητας. Η 3η γενιά της οικολογίας στη χώρα οφείλει να πάρει τα ηνία, να αλλάξει τις βάσεις που έθεσαν οι προηγούμενες γενιές και να κάνει νέα αρχή, περιγράφοντας με περισσότερη σαφήνεια την πολιτική της πρόταση. Να διδαχθεί από κινήματα όπως το Occupy, να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην τεκμηρίωση θέσεων και προτάσεων πέραν του ασφυκτικού οικολογικού πυρήνα, να αφουγκραστεί τα πραγματικά προβλήματα των περισσότερο αδικημένων της κοινωνίας, που δεν περιορίζονται στο δίλημμα βιολογικά ή συμβατικά φρούτα και λαχανικά, να σταματήσει να λειτουργεί σαν μη-κυβερνητική οργάνωση και να μην ντραπεί/φοβηθεί να μιλήσει για θέματα που δεν σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το περιβάλλον.   

23 Ιαν 2015

Τ.Ι.Ν.Α.

Στη χώρα που εδώ και πέντε χρόνια βιώνει τη συρρίκνωση του βιοτικού επιπέδου και την περαιτέρω καταβαράθρωση των κοινωνικών λειτουργιών, η δημόσια διοίκηση καλείται να παίξει τον ρόλο ατμομηχανής για την επανεκκίνηση. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, καθώς, όπως έχει δείξει η πενταετής εμπειρία, τα όποια κεφάλαια εισρέουν από επενδυτές του εξωτερικού έχουν ευκαιριακό χαρακτήρα και βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Ύψιστο μέλημά των funds που ενδιαφέρονται για την Ελλάδα είναι η γρήγορη απόσβεση του κόστους της όποιας επένδυσης. Επενδύουν λοιπόν σε "σίγουρα" χαρτιά, τα οποία μάλιστα εξασφαλίζουν με χαμηλότατο τίμημα και με αντίτιμο την υπονόμευση της μεσομακροπρόθεσμης προοπτικής της χώρας.

Ποιο κράτος όμως θα πάρει τα ηνία για να τραβήξει τη χώρα σε ασφαλέστερο λιμάνι; Σίγουρα όχι το σημερινό. Ο μετασχηματισμός της δημόσιας διοίκησης πρέπει λοιπόν να είναι το πρώτο μέλημα της νέας κυβέρνησης και πρέπει να συμβεί πολύ γρήγορα. Οι τομές χρειάζεται να είναι βαθιές, ώστε να μετατραπεί ο κρατικός μηχανισμός από τροχοπέδη σε μοχλό οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.

To 2011, ο Γιάνης Βαρουφάκης είχε αναφερθεί στην ανάγκη μετασχηματισμού της κρατικής μηχανής κάνοντας λόγο μεταξύ άλλων για «αυτο-πληροφόρηση» του Δημοσίου, δηλαδή για τη δυνατότητα να διαχειρίζεται σωστά την πληροφορία και να τη διαμοιράζει σε όλες του τις πτυχές.
Κατά την άποψή μου, χρειαζόμαστε και οφείλουμε τάχιστα να σχεδιάσουμε ένα Δημόσιο δύο επιπέδων, με άμεσο στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας του κρατικού μηχανισμού και απώτερο σκοπό τη δημιουργία ενός νέου, αξιόπιστου, διαφανούς και κυρίως αποτελεσματικού κράτους. Στα δυο επίπεδα η διάκριση γίνεται ανάμεσα στο «παραγωγικό» και το «επικουρικό» Δημόσιο, όπου το πρώτο θα είναι επιφορτισμένο με όλες τις διαδικασίες που σχετίζονται με την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας (εξυπηρέτηση πολιτών και επιχειρήσεων, one stop shops, οικονομικός σχεδιασμός, διανομή εγχώριων και ευρωπαϊκών πόρων, φορολόγηση, είσπραξη εσόδων, επιμόρφωση επαγγελματιών, διαχείριση της πληροφορίας, εκσυγχρονισμός και προτυποποίηση διαδικασιών), ενώ το δεύτερο θα καταπιαστεί με τις υπόλοιπες λειτουργίες, με έμφαση στο σύστημα υγείας, πρόνοιας και παιδείας.

Ταυτόχρονα, πρέπει να δημιουργήσουμε νέες δομές, που θα αναπτυχθούν και θα λειτουργούν παράλληλα με τις υφιστάμενες έως ότου τις αντικαταστήσουν πλήρως. Στόχος των νέων δομών είναι η μείωση του γραφειοκρατικού βάρους και η βελτίωση της αποδοτικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Σε αυτές θα βρεθούν υπάλληλοι που, βάσει προϋπηρεσίας, επιπέδου εκπαίδευσης και γενικότερα δεξιοτήτων, μπορούν να στελεχώσουν τα κομβικότερα σημεία της κρατικής μηχανής. Οι υφιστάμενες δομές θα συνεχίσουν να λειτουργούν για εύλογο χρονικό διάστημα και σε αυτές θα παραμείνουν όσοι άνθρωποι δεν έχουν την άμεση δυνατότητα να αποτελέσουν μέλη της ομάδας που θα βάζει κάρβουνο στη μηχανή. Συνεχής επιμόρφωση και ανάπτυξη δεξιοτήτων θα είναι τα εφόδια που θα παρέχονται σε αυτούς ώστε σύντομα να βρεθούν στις νέες δομές.

Στην παρούσα συγκυρία, το βάρος εκ των πραγμάτων θα πέσει στο «παραγωγικό» Δημόσιο, που καλείται να φτιάξει σε ελάχιστο χρόνο νέες διαδικασίες και να ορίσει ποιες παρεμβάσεις και σε ποιους τομείς παραγωγής δίνουν πραγματική προστιθέμενη αξία για την ανάπτυξη της χώρας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ορίσει τα ορόσημα μετάβασης κομματιών του κρατικού μηχανισμού από τις παλιές στις νέες δομές.

Το Δημόσιο είναι καταδικασμένο να γίνει «έξυπνο» ή να καταρρεύσει παρασύροντας μαζί τα όνειρα και τις ελπίδες των πολιτών για ένα πιο δίκαιο και αξιοπρεπές μέλλον. Είναι καταδικασμένο να δουλέψει ώστε πέρα από την παροχή τίμιων υπηρεσιών προς τους πολίτες να διαδραματίσει ρόλο που ουδέποτε κατάφερε να εξασκήσει: αυτόν του δημοκρατικού, αλληλέγγυου και φιλοπροοδευτικού διαχειριστή της πορείας της χώρας.

Κι αφού κάνει όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχάσει ότι η έξοδος από το τούνελ απαιτεί καινοτομίες. Έμφαση σε νέες τεχνολογίες, σε νεοφυείς επιχειρηματικές κινήσεις και γενικά στη στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας. Προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και δημιουργία συμμετοχικών διαδικασιών, αλλά και προσπάθεια επαναπατρισμού των εκατοντάδων λαμπρών μυαλών που έφυγαν τα τελευταία πολλά χρόνια από τη χώρα.
Δύσκολη, τιτάνια προσπάθεια, αλλά T.I.N.A.*

* There Is No Alternative (Δεν Υπάρχει Εναλλακτική)

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη στήλη Συναντήσεις της Αυγής στις 22.01.2015