21 Δεκ 2012

Το ασανσέρ

Μια μητέρα με το μωρό της στο καροτσάκι φτάνει στο ασανσέρ του σταθμού "Αττική", την ώρα που κλείνει η πόρτα. Ένας νεαρός εμποδίζει το κλείσιμο των θυρών και της λέει "Ελάτε, χωράτε, θα κάνουμε λίγο χώρο".
Δυο ηλικιωμένοι εντός του ασανσέρ αντιδρούν. "Δεν χωράμε άλλοι" λένε.
"Ελάτε" επιμένει ο νεαρός. Όντως υπήρχε χώρος, αρκεί οι 7-8 που βρίσκονταν μέσα στο ασανσέρ -χωρητικότητας 13 θέσεων- να έκαναν ένα βήμα πιο κοντά ο ένας στον άλλο.
Η μητέρα διστάζει. Το σκέφτεται για λίγα δεύτερα. "Δεν πειράζει. Θα μπω όταν ξανάρθει". Κάποιος μέσα από το ασανσέρ πατά επίμονα το κουμπί, μήπως κερδίσει λίγα δευτερόλεπτα (για τί άραγε;). Η πόρτα κλείνει. Το ασανσέρ αρχίζει να κατεβαίνει.
"Κι αφού δεν ήθελες να μπεις γιατί δεν άφησες εμάς" λέει τότε με αυστηρό ύφος προς την μητέρα ένας κύριος(;) που βρίσκονταν πίσω της. Κουνά αποδοκιμαστικά το κεφάλι του. Η μητέρα κατεβάζει το βλέμμα.
Σταθμός Αττική, ώρα 09:30, την 21η Δεκεμβρίου 2012.
Νεοέλληνες που δεν μπορούν να συνυπάρξουν ούτε σε ένα ασανσέρ ενός σταθμού μέσων μεταφοράς. Ατομικισμός, οπουρτινισμός, ωχαδερφισμός από τα πιο μικρά ως τα πιο μεγάλα.
21 Δεκεμβρίου 2012 και το τέλος του κόσμου δυστυχώς ή ευτυχώς δεν θα έρθει. Με αυτούς πρέπει να συμβιώσουμε.   

20 Νοε 2012

Θυμάστε τον νεκρό διαδηλωτή της 18ης Οκτωβρίου; Ήταν ο κυρ Φώντας

Μόλις χθες επέστρεψα στη δουλειά μετά από μεγάλης διάρκειας απουσία. Σήμερα πήγα να αγοράσω καφέ από το μικρό κατάστημα που διατηρεί ένα συμπαθέστατο χαμηλών τόνων ζευγάρι.  

"Χάσαμε τον κυρ Φώντα" μου είπε η ιδιοκτήτρια του καταστήματος, η νύφη του κυρ Φώντα. "Έπαθε ανακοπή στις 18 Οκτωβρίου, στη διαδήλωση, στο ύψος της ρώσικης εκκλησίας στην Φιλελλήνων. Δεν άντεξε".
Ήταν ωραίος τύπος ο κυρ Φώντας. Άνεργος εδώ και χρόνια, 65 ετών, περνούσε την ώρα του στο μικρό καφέ του γιου και της νύφης του. Καμιά φορά, αν υπήρχε πολύ δουλειά, βοηθούσε την κατάσταση κάνοντας τον ντελιβερά. Όποτε πήγαινα εκεί με προϋπαντούσε με χαμόγελο και διάθεση για συζήτηση.
"Τα συλληπητήρια μου" ήταν το μόνο που μπόρεσα να πω στον γιο του.
"Τουλάχιστον έφυγε όρθιος, εκεί που ήθελε" μου απάντησε.
Να είσαι καλά όπου βρίσκεσαι κυρ Φώντα. Τουλάχιστον έφυγες όρθιος. Εκεί που ήθελες.   

18 Νοε 2012

Γιατί αμφισβητείται το Πολυτεχνείο;

Χθες συμπληρώθηκαν 39 χρόνια από την εξέγερση των φοιτητών, το Νοέμβρη του 1973. Όμως το επίκεντρο δεν ήταν ο εορτασμός. Αυτή τη φορά η επέτειος στάθηκε αφορμή για μια σειρά από "αναθεωρητικές" πράξεις. Πρώτα ήταν η ενέργεια της χρυσής αυγής να αμφισβητήσει τους νεκρούς. Έπειτα ήταν οι πονηρές ακροβασίες γύρω από το αν οι νεκροί σκοτώθηκαν εντός ή εκτός του κτιρίου, λες και αυτό μπορεί να κάνει κάποια διαφορά. Υπήρχαν και αυτοί που υποστήριξαν ότι οι αδέσποτες σφαίρες ευθύνονται για τους περισσότερους νεκρούς, λες και οι σφαίρες δεν έχουν αφεντικά, δεν βγαίνουν από την κάνη κάποιου όπλου, αλλά αυτοβούλως βολτάρουν πάνω από κεφάλια κ σπίτια. Αυτές οι επιθέσεις αποκρούστηκαν με ευκολία, ανόητες γαρ.
Υπήρξαν όμως και άλλες προσπάθειες να υποβαθμιστεί η σημασία της εξέγερσης των νέων, αλλά και να αποδομηθεί ο ρόλος της επονομαζόμενης "γενιάς του Πολυτεχνείου". Ήταν η απήχηση που συνάντησε το άρθρο του Χρύσανθου Λαζαρίδη, βουλευτή επικρατείας της ΝΔ σήμερα, που πρωτοστάτησε στα τότε γεγονότα. Ήταν η ανάσυρση ενός άρθρου του Βασίλη Ραφαηλίδη, όπου ευθαρσώς επισημαίνει ο αείμνηστος αιρετικός πως αντίσταση κατά της χούντας δεν υπήρξε, ή τέλος πάντων αν υπήρξε ήταν ελάχιστη.
Το προβληματικό της υπόθεσης δεν είναι οι αδιαμφισβήτητες αλήθειες που περιέχουν τα παραπάνω κείμενα. Επτά χρόνια κράτησε η χούντα, εννοείται πως δεν υπήρξε σοβαρή αντίσταση. Πολλοί προσπάθησαν να καπηλευτούν την παρουσία τους (ή ακόμα και τη μη-παρουσία τους) στο Πολυτεχνείο. Καμιά αντίρρηση και σε αυτό. Το κακό είναι οι ερμηνείες που επιχειρούνται με αφορμή κυρίως τα δυο άρθρα.
Πολλοί από όσους τα προωθούν έχουν την ικανότητα να διακρίνουν λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος, χωρίς να μηδενίζουν. Υπάρχουν όμως άλλοι που -όπως αναφέρθηκε πιο πάνω- χρησιμοποιούν τα άρθρα μόνο και μόνο για να απαξιώσουν τις μέρες του Νοέμβρη του '73, για να ακυρώσουν όλα τα μηνύματα που αυτές περιείχαν, για να περιορίσουν το αποτέλεσμα του Πολυτεχνείου στους 10-20-50 πολιτικούς που ξεπήδησαν μέσα από εκεί και ευθύνονται για αρκετά από τα δεινά του τόπου. Δείχνουν όσοι το πράττουν πως αγνοούν ή δεν θέλουν να αποδεχτούν, πιθανότατα εκ του πονηρού, ίσως λόγω σκοπιμοτήτων, πως το κυριότερο μήνυμα του Πολυτεχνείου δεν είναι τα άτομα που βγήκαν από αυτό, αλλά ο συμβολισμός του αγώνα ενάντια σε κάθε είδους ολοκληρωτισμό. Δείχνουν να μην αποδέχονται πως αποτελεί (ή τέλος πάντως θα έπρεπε να αποτελεί) γιορτή της νιότης, όχι των προσώπων. Είναι ο συμβολισμός της αμφισβήτησης που κάθε νεολαίος οφείλει και πρέπει να δείχνει απέναντι σε οτιδήποτε του σερβίρεται.

Κατά την ταπεινή μου άποψη, το Πολυτεχνείο θα πρέπει να γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια επειδή ακριβώς δεν υπήρξε σοβαρή αντίσταση κατά της χούντας. Για να διδάξει πως η παθητική στάση, η ανοχή, η αδράνεια και η αδιαφορία απέναντι σε δικτατορικά καθεστώτα, απέναντι σε οποιαδήποτε προσπάθεια περιορισμού των δημοκρατικών δικαιωμάτων, δεν μπορεί ξανά να γίνει ανεκτή.
Εξάλλου, η εξέγερση του Πολυτεχνείου μπορεί να μην έφερε το τέλος της χούντας, προκάλεσε όμως ανεπανόρθωτο πλήγμα στην προσπάθεια "φιλελευθεροποίησης" του χουντικού καθεστώτος (βλ. Μαρκεζίνης). Αν ήμουν κακοπροαίρετος μπορεί να έλεγα ότι τελικά ίσως είναι αυτή η κυριότερη αιτία της σημερινής αμφισβήτησης του Πολυτεχνείου από πρόσωπα "πέραν πάσης υποψίας".

ΥΓ. Μιας και ασχολούμαστε με τις εθνικές επετείους, ίσως έχει νόημα να ανοίξουμε μια συζήτηση για τους λόγους που επιλέχθηκαν η 25η Μαρτίου και η 28η Οκτωβρίου ως ημερομηνίες εθνικού εορτασμού. Σε επόμενο post...

* Στη φωτό η κυβέρνηση Μαρκεζίνη

11 Νοε 2012

Είναι πρωτόγνωρα τα όσα ζούμε;

"Δυο παράγοντες δυναμιτίζουν και καταστρέφουν την πολιτική ζωή της χώρας. Ο τύπος και τα οικονομικά συγκροτήματα των συμφερόντων, οι νεοπλασματικοί αυτοί όγκοι του πολιτικού μας οργανισμού. Ο κίτρινος τύπος προσπαθεί να διοικήσει τη χώρα από τα παρασκήνια, ενώ οι οικονομικοί παράγοντες έχουν επιτελείς, διαγγελείς και εκτελεστές σε όλες τις εκδηλώσεις της πολιτικής ζωής μεταξύ των υπουργών, των βουλευτών, των ανώτατων υπαλλήλων, των δημοσιογράφων. Εκμεταλλεύονται όλες τις ανάγκες και τις ανθρώπινες αδυναμίες ή τις ατέλειες της ψυχής και του νου και ενεργούν για τον επηρεασμό των κυβερνήσεων από τα μάλλον απίθανα σημεία με τα μάλλον απίθανα πρόσωπα".
Η παραπάνω περιγραφή της κατάστασης, απελπιστικά παρόμοια με τη σημερινή, περιέχεται σε υπόμνημα που ο Εμμανουήλ Τσουδερός, τότε διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, κατέθεσε στον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1933, δηλαδή λίγο μετά την χρεοκοπία της χώρας.

Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να εξηγούμε το σήμερα με όρους του χθες. Αλλά το χθες μπορεί να μας παραδώσει πολύτιμα διαχρονικά μαθήματα για αυτά που πρέπει ή δεν πρέπει να γίνουν. Εξάλλου, όπως λένε πολλοί, κοινωνία που δεν μαθαίνει από τα λάθη της είναι αναγκασμένη να τα ξαναζήσει.
Είναι πρωτόγνωρα λοιπόν τα όσα ζούμε; Ίσως, αλλά μόνο αν μιλάμε για τις σύγχρονες γενιές, όχι για τη χώρα. Ας ελπίσουμε ότι δεν είναι αργά να αποφύγουμε την μοίρα που επιφυλάσσει η επανάληψη των ίδιων λαθών.  

ΥΓ. Ο Τσουδερός σε εκείνο το υπόμνημα αναφέρει επίσης πως κατ'αυτόν ο "φανατισμός της διαιρέσως" (οικεία συνθήκη σήμερα) άφησε να διαφανεί κίνηση όχι των "ασθενέστατων κομμουνιστών" αλλά "των στρατιωτικοτραπεζιτών προς εγκαθίδρυση συμφεροντολογικής δικτατορίας". Αυτη η διαύγεια πρόβλεψης βέβαια δεν απέτρεψε τον Τσουδερό να συνεργαστεί με τη δικτατορία Μεταξά, υπηρετώντας τη από την ίδια θέση, έως το 1939.

* Το απόσπασμα προέρχεται από τα δυσεύρετα -μα πολύτιμα- πρακτικά του διεθνούς ιστορικού συνεδρίου "Η Ελλάδα 1936-1944: Δικτατορία-Κατοχή-Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ΑΤΕ, Αθήνα 1989"

2 Νοε 2012

Με οδηγό για το μέλλον τη λίστα Λαγκάρντ

Είτε διαφωνεί, είτε συμφωνεί κανείς με τη δημοσιοποίηση της λίστας Λαγκάρντ, η αντιμετώπιση που έτυχε από την κοινή γνώμη υποδηλώνει πρώτα και κύρια μια μεγάλη ανάγκη και συνάμα απαίτηση της κοινωνίας, που όσο περνά ο καιρός διογκώνεται: απαίτηση για καλύτερη δικαιοσύνη, πραγματική διαφάνεια, ισότιμη μεταχείριση, σε βάθος κάθαρση του πολιτικού σκηνικού.
Η απαίτηση δεν αφορά μόνο αυτούς που κρατούν τα ηνία της χώρας. Αφορά και απευθύνεται σε όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς, σε όλους τους επίδοξους μνηστήρες της εξουσίας.
Σήμερα όποιος κυβερνά και οποιοσδήποτε κληθεί να κυβερνήσει στο άμεσο μέλλον τη χώρα θα πρέπει να γνωρίζει πως η καυτή πατάτα αποτροπής της ολοκληρωτικής κατάρρευσης της οικονομίας της χώρας συνοδεύεται από την εξίσου καυτή πατάτα της κάθαρσης. Όποιος δεν ασχοληθεί ταυτόχρονα με τα δυο καυτά και αλληλένδετα ζητήματα οφείλει να γνωρίζει πως δεν θα του δοθεί χρόνος ανοχής, πως δεν θα πρέπει να τρέφει σοβαρές ελπίδες επιτυχίας.

Αν υποθέσουμε ότι τα χειρότερα δεν έχουν φτάσει, τότε πολύ σύντομα ενδέχεται να δούμε άλλη μια αλλαγή ενοίκου στο Μέγαρο Μαξίμου. Οποιοσδήποτε κληθεί να αναλάβει τα ηνία θα πρέπει να δείξει τάχιστα πως δεν τον συνδέει τίποτα ουσιαστικό με το βρώμικο παρελθόν της χώρας. Από την ημέρα μηδέν θα πρέπει να έχει σχεδιάσει και αρχίσει να υλοποιεί ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα εξυγίανσης των θεσμών. Να κάνει σαφές, χωρίς διάθεση εκδικητικότητας, πως το πάρτι τέλειωσε. Να έχει έτοιμα νομοσχέδια που θα κόψουν πολλά από τα πλοκάμια της διαπλοκής, χωρίς να επιδοθεί σε κυνήγι μαγισσών. Να διερευνήσει σε απειροελάχιστο χρόνο τις πολλές λίστες που θα βρει καταχωνιασμένες σε γραφεία και τουαλέτες.
Να προβεί σε εξαντλητικές έρευνες πάταξης φαινομένων διαφθοράς (από το λαθρεμπόριο καυσίμων και τις χωροταξικές αυθαιρεσίες έως τις ατασθαλίες στις εφορίες και τις μαύρες ζώνες στη διαδικασία αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων), να τιμωρήσει παραδειγματικά όσους συστηματικά θησαύριζαν εις βάρος του κοινωνικού συνόλου και να επιβάλλει δρακόντεια μέτρα κατά των παρανομούντων.
Να προβεί σε καινοτόμες βελτιώσεις του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, ξεκινώντας με την κατά προτεραιότητα διερεύνηση υποθέσεων κακοδιαχείρισης δημοσίου χρήματος, φοροδιαφυγής, οικονομικής απάτης.
Να κάνει πιο εύκολη τη ζωή των πολιτών και παράλληλα να περιορίσει την περιττή γραφειοκρατία και τις δυνατότητες φοροδιαφυγής και διασπάθισης δημοσίων πόρων, προχωρώντας τάχιστα στην πλήρη αξιοποίηση πληροφοριακών συστημάτων και στην αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του Δημοσίου, με στόχο όχι την εκκαθάριση προσώπων, αλλά την αλλαγή νοοτροπιών και το κλείσιμο των διαρροών οικονομικού και ηθικού αποθέματος.
Να κάνει όλα τα παραπάνω, χωρίς να πετάξει το παιδί μαζί με τα νερά, δηλαδή χωρίς να απαξιώσει τα λίγα (αλλά υπαρκτά) θετικά στοιχεία των υφιστάμενων δομών.

Με άλλα λόγια, όποιος επιθυμεί να πετύχει στη θέση του καπετάνιου του ελληνικού τιτανικού, θα πρέπει να κλείσει το τεράστιο κενό έλλειψης εμπιστοσύνης των πολιτών προς την πολιτεία και τους θεσμούς, να δείξει πως υπάρχει κράτος και αυτό λειτουργεί και να πείσει πως οι κανόνες του παιχνιδιού είναι απολύτως διάφανοι και κοινοί για όλους. Τότε μόνο, μπορεί να ελπίζει στην πραγματική κατανόηση και αποδοχή των πολιτών.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ένα από τα κυρίαρχα αποτελέσματα των κοινωνικοπολιτικών ανακατατάξεων που έλαβαν τότε χώρα στην Ελλάδα ήταν η ριζική ανανέωση του πολιτικού σκηνικού. Έναν αιώνα μετά, η ανανέωση που απαιτείται είναι ακόμα μεγαλύτερη. Όποιος όμως συνεχίσει να κινείται δουλεύοντας με τα ίδια φθαρμένα υλικά να ξέρει πως πιθανότατα θα έχει την τύχη των προηγούμενων. Θα πρέπει επίσης να ξέρει πως τυχόν αποτυχία, θα ανοίξει ακόμα περισσότερο την όρεξη των εγχώριων "γκρίζων λύκων".

* το άρθρο δημοσιεύτηκε σήμερα στη στήλη "Συναντήσεις" της Αυγής

28 Οκτ 2012

Λίστα Λαγκάρντ: υπήρχε άλλος δρόμος;

Θα πρέπει να δημοσιοποιούνται "λίστες" παντός τύπου; Ποια η διαφορά μιας λίστας οροθετικών γυναικών ή μιας λίστας συλληφθέντων κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων με τη λίστα των καταθετών στην Ελβετία, πέρα από το ότι οι πρώτες λίστες δόθηκαν στη δημοσιότητα από την πολιτεία (aka ΕΛ.ΑΣ) και η άλλη από τον Κ.Βαξεβάνη; Υπάρχει άραγε πιθανότητα να συμφωνησουμε ως κοινωνία για τις λίστες που πρέπει να δημοσιεύονται και για αυτές που πρέπει να μένουν κρυφές; 
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δίνουν και παίρνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο καθένας έχει την άποψή του, πράγμα απολύτως σεβαστό. Κατ'εμέ δεν πρέπει να υπάρχουν δυο μέτρα κ δυο σταθμά, αρκεί αυτοί που κατέχουν νόμιμα τις λίστες να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Τι συμβαίνει όταν δεν την κάνουν;

Όλοι γνωρίζουμε την πορεία της λίστας από την Κ.Λαγκάρντ και τον διπλωματικό σάκο, μέχρι το γραφείο του Γ.Παπακωνσταντίνου και τα χέρια του Ε.Βενιζέλου. Όλοι γνωρίζουμε πως από το 2010 μέχρι τη στιγμή που αποκαλύφθηκε η υπόθεση, η λίστα δεν έτυχε κατάλληλης διερεύνησης από την πολιτεία και τα αρμόδια όργανά της. Στην κατάθεση του Γ.Παπακωνσταντίνου μπορείτε να διαπιστώσετε αρκετές παλινωδίες.
Η διαχείριση της υπόθεσης από αυτούς που έπρεπε (ένας πρωθυπουργός, δυο υπουργοί οικονομικών, δυο επικεφαλής του ΣΔΟΕ και δεν ξέρω ποιοι άλλοι) δεν ήταν αυτή που έπρεπε. Λαμβάνοντας υπόψη το βεβαρημένο παρελθόν της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας σε θέματα διαφθοράς και αδιαφάνειας, εύλογα η μεγάλη πλειοψηφία των ελλήνων πολιτών θεωρεί πως η κυβέρνηση δεν θα προχωρούσε ποτέ στη διαλεύκανση της υπόθεσης ή στην καλύτερη περίπτωση, θα φρόντιζε να εξετάσει μόνο μερικές ανώδυνες περιπτώσεις (τα "εβραϊκά ονόματα" του Ε.Βενιζέλου).
Εύλογα επίσης η μεγάλη πλειοψηφία των ελλήνων πολιτών μπορεί να υποθέσει πως μόνο η δημοσιοποίηση των ονομάτων θα αναγκάσει την πολιτεία να διενεργήσει ουσιαστικό έλεγχο για όλα τα ονόματα.
Είναι αλήθεια πως τα 'παιχνίδια με τις λίστες' μπορεί να οδηγήσουν σε κυνήγι μαγισσών, στην περίπτωση της λίστας Λαγκάρντ όμως δεν είναι αυτό το μείζον. Η αποκάλυψη της λίστας Λαγκάρντ δείχνει με αδιάψευστο τρόπο την κατάσταση βαθιάς αποσύνθεσης στην οποία έχει περιέλθει το σύστημα διακυβέρνησης. Φανερώνει εμφατικά την αδυναμία του σημερινού συστήματος εξουσίας να αυτοϊαθεί. Αποδεικνύει την βαρύτατη ευθύνη όλων όσοι φρόντισαν -όντας από θέση ισχύος- να ξοδέψουν τόσο εύκολα κ τόσο σπάταλα το δημοκρατικό κεφάλαιο της χώρας. Επιβεβαιώνει την διαχρονική παρατήρηση πως "λαϊκά δικαστήρια" στήνονται ανά τον κόσμο εκεί που απουσιάζει ένα στοιχειώδες κράτος δικαίου. 
Όσο κ αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε με τις λίστες που διαρρέουν δεξιά και αριστερά, βάσει των σημερινών συνθηκών όπου το κράτος απονομιμοποιείται δια της έλλειψης νομιμότητας και δικαιοσύνης σε πολλές από τις πράξεις του, υπήρχε άραγε άλλος δρόμος για τη λίστα Λαγκάρντ πέρα από αυτόν που την οδήγησε στο φως;

ΥΓ. Πέρα από τη λίστα Λαγκάρντ, άλλες έξι πολύ πιο καυτές λίστες περιμένουν τη σειρά τους: 1) Λίχτενσταϊν, 2) Λουξεμβούργου, 3) μεγάλων οφειλετών, 4) κατόχων ακινήτων Λονδίνου, 5) 1.700, 6) 54.000. Ποια θα είναι η διαχείρισή τους; 
ΥΓ2. Ο δημοσιογράφος πρέπει να κάνει τη δουλειά του, όπως νομίζει καλύτερα, πρόθυμος να αναλάβει το κόστος (ή/και το όφελος) των πράξεών του. Δεν χρειάζεται ηρωοποίηση

3 Σεπ 2012

Οι αλλοδαποί μας κλέβουν τις δουλειές;

Μας κλέβουν τις δουλειές οι αλλοδαποί; Και ποιοι είναι άραγε αυτοί οι αλλοδαποί, από που έρχονται; Με πoιο δικαίωμα τρώνε τις δουλειές των παιδιών μας;

Προβοκατόρικος ο τίτλος, προβοκατόρικη και η εισαγωγή, καθότι το κυρίως κείμενο δεν αφορά το σήμερα, αλλά παραπέμπει στην Ελλάδα του 19ου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, στα μέσα του 1890, όταν ο (συντηρητικός) δημοσιογράφος Ε. Εμπειρίκος γράφει στο περιοδικό "Παρνασσός":

"Ομολογούμεν ότι παρ' ημίν τα εργατικά ζητήματα είσιν όλως ακίνδυνα, διότι ο αριθμός των εργατών είναι ελάχιστος και η πολλών εργατών δεομένη βιομηχανία ευρίσκεται ακόμη εν σπαργάνοις, τα δ' εκτελούμενα παρ' ημίν δημόσια και ιδιωτικά μεγάλα έργα απασχολούσι δυστυχώς κατά το πλείστον αλλοδαπούς εργάτας..."*
Καλά καταλάβατε. Το 1890 οι αλλοδαποί 'έκλεβαν' τις δουλειές των ελλήνων. Βέβαια, μην πάει ο νους σας σε εργάτες προερχόμενους από μακρινές χώρες, από άλλες ηπείρους. Ο Εμπειρίκος εννοούσε τους "αλλοδαπούς" εργάτες από τα νησιά του Αιγαίου, την Ήπειρο και την Μακεδονία. Μέσα σε αυτούς πολλοί πολλοί ομιλούντες την ελληνική γλώσσα, χριστιανοί ορθόδοξοι στο θρήσκευμα. Έλληνες δηλαδή, που ζούσαν σε εδάφη υπό οθωμανική κυριαρχία, και αναγκάζονταν να περάσουν τα σύνορα του νεοελληνικού κράτους (εκείνες τις ημέρες έφτανε έως τη Θεσσαλία) προκειμένου να δουλέψουν για ένα κομμάτι ψωμί.
Έλληνες ήταν οι "αλλοδαποί", αλλά αυτό δεν απέτρεψε τον έλληνα Εμπειρικό να στραφεί εναντίον τους, ούτε απέτρεψε την εκμετάλλευσή τους από 'συμπατριώτες'.

Παλιό, το ζήτημα των "ξένων", εκείνων που "έτρωγαν τις δουλειές των γηγενών". Παλιά και η αντίδραση που βλέπουμε σήμερα. Οι μικρασιάτες που έφτασαν στη χώρα το 1922 έχουν καταθέσει πληθώρα μαρτυριών για την έχθρα με την οποία τους υποδέχτηκαν οι κάτοικοι της τότε Ελλάδας, οι "ντόπιοι". Δείτε σχετικά εδώ.
Παρόλα αυτά, τίποτα δεν αλλάζει.
Βλέπετε, ο "ξένος" είναι πάντα πιο ευάλωτος. Είναι πολύ πιο εύκολο να του φορτώσουμε τις αιτίες της δικής μας δυσπραγίας. Εξάλλου, όταν βρίσκουμε τον ένοχο για όλα τα δεινά, αυτομάτως αθωώνουμε τον εαυτό μας. Όμως προσοχή. Δεν διακατέχονται όλοι από αισθήματα μίσους για τους μετανάστες, για αυτούς που έρχονται από μακριά. Είναι λάθος να θεωρήσουμε πως το παιχνίδι έχει χαθεί. Από την άλλη είναι εξίσου λάθος να ισχυριστούμε πως 'μπόρα είναι, θα περάσει'. Η μπόρα (βλ. οικονομική κρίση) ήρθε για να μείνει. Κι ως εκ τούτου, το πρόβλημα αναμένεται να οξυνθεί.  Κι ακόμη χειρότερα, το πρόβλημα πρόκειται να γίνει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης και κοινωνικής χειραγώγησης.
Ας έχουμε το νου μας!

ΥΓ. θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί πως ούτε οι "άλλοι ξένοι", aka οι ευρωπαίοι εταίροι, φταίνε για τα χάλια μας. Φταίνε μόνο στο βαθμό που δίνουν το λάθος φάρμακο τη λάθος στιγμή, φταίνε στο βαθμό που υποβάλλουν σε αναίτια ηλεκτροσόκ έναν βαθύτατα άρρωστο ασθενή. Κατά τα άλλα, άδικη η ισοπέδωση. Δικό μας το φταίξιμο για το πως φτάσαμε εδώ, για το πως εμπιστευτήκαμε αχρείους, για το πως επιλέξαμε να λειτουργούμε ως μη-πολίτες, για το πως συνεχίζουμε να απεμπολούμε (καλώς εννοούμενα) κοινωνικά κεκτημένα, να αγνοούμε τις έννοιες της διαφάνειας, της κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, του σεβασμού.  

* Το μικρό απόσπασμα πάρθηκε από το εξαιρετικό βιβλίο του Γιάνη Κορδάτου, Ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος, εκδόσεις Μπουκουμάνη, 1972

Η φωτό προέρχεται από εδώ. Μια εικόνα της ζωής των μικρασιατών προσφύγων (των "ξένων", για μια σημαντική μερίδα ντόπιων) στην Κοκκινιά (Νίκαια).  

 

27 Αυγ 2012

Ανορθόγραφα σχόλια μίσους

Πυκνώνουν τα ανορθόγραφα σχόλια μίσους. Τα συναντάς ολοένα και περισσότερο σε ιστοσελίδες και μέσα δικτύωσης, κυρίως σε θέματα που αφορούν την μετανάστευση. Πολλές φορές, βλέποντας αυτές τις λέξεις -γεμάτες λάθη ορθογραφικά και ανθρώπινα- μου 'ρχεται στο μυαλό το παρακάτω φιρμάνι:


Αρχιγίον Εθνικοφρόνων Θεσαλίας

Διατάσο την εκσόντοσι όλον των κουκουέδων. 
Όσι δεν εχτελέσουν τη διαταγί μου θα τιμοριθούν αφστιρά με θάνατο. Ι στρατιωτικαίς αρχές δεν πρέπι να πιράξουν τους ανθρόπους μου γιατί κάνο εθνικό έργο.
Ζίτο ο βασιλέφς Γεόργιος
Ζίτο ο Τσόρτσιλ
Κάτο η Ρουσία
Θάνατος στους κουκουέδες
                                                            Ο αρχιγός Γρ. ΣΟΥΡΛΑΣ
Φάρσαλα 25 Απρίλι 1945

Πρόκειται για διαταγή του διαβόητου αιμοσταγούς δολοφόνου, παρακρατικού, λήσταρχου Γρηγόρη Σούρλα που έδρασε στην περιοχή της Θεσσαλίας.

Δεν συνδέω το τότε με το τώρα. Μια ευχή κάνω να φροντίσουμε όλοι μας ώστε το τότε να μην έρθει ξανά και ότι καθάρματα σαν του τότε, δεν θα βρουν χώρο στο σήμερα να επαναλάβουν τη δράση τους.

ΥΓ. Διάβασα την διαταγή στο βιβλίο του Φίλιππα Γελαδόπουλου "Μακρόνησος: η μεγάλη σφαγή του 1948", εκδόσεις Αλφειός, 1994.

10 Αυγ 2012

Κριτική προς νεκρούς πολιτικούς: θεμιτή ή άδικη;

Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις, έγραψε κάποτε ο Ουμπέρτο Έκο. Βέβαια στην Ελλάδα της κρίσης, υπάρχουν και παραϋπάρχουν. Η πώληση της Αγροτικής, της Εμπορικής, του ΤΤ, "τα μέτρα που φέρουν 11,5 δις" με ότι αυτό συνεπάγεται για μισθούς, συντάξεις, φόρους, θέσεις εργασίας κοκ, το συμβάν της Πάρου, το πλούσιο αστυνομικό δελτίο κτλ.
Μόνο που τον Αύγουστο, πολλοί από εμάς δεν έχουμε συνήθως τη διάθεση να ακολουθούμε τις ειδήσεις. Διακοπες γαρ, ανάγκη να πέσουν οι ρυθμοί.
Η τουϊτερλάνδη δεν θα αποτελούσε εξαίρεση. Έτσι σήμερα ένα θέμα συζήτησης, για να περνά η ώρα, αφορά την κριτική προς τον Ανδρέα Παπανδρέου. Κάποιοι είναι ιδιαίτερα καυστικοί προς τον πρωθυπουργό της χώρας την περίοδο 1981-1989 κ 1993-1996, αλλά και προς τους θαυμαστές του, κάποιοι άλλοι θεωρούν άδικη την κριτική.
Είμαι της άποψης πως η κριτική προς κάθε νεκρό πολιτικό ηγέτη είναι θεμιτή, πολλές φορές επιβεβλημένη και πάντα δικαίωμα του οποιουδήποτε πολίτη. Εξάλλου, από τη στιγμή που η ιστορία δεν έχει μια ανάγνωση, αλλά υπόκειται σε πολλαπλές αξιολογήσεις βάσει μιας σειράς αντικειμενικών παραγόντων και υποκειμενικών εκτιμήσεων, είναι λογικό να μην περιμένουμε ένα κοινώς αποδεκτό ιστορικό πόρισμα για τη ζωή και το έργο ενός τεθνεόντος πολιτικού.
Για παράδειγμα, άλλοι χαρακτηρίζουν τον Γεώργιο Παπανδρέου 'γέρο της δημοκρατίας', άλλοι 'παπατζή'. Άλλοι χαρακτηρίζουν τον βασιλιά Παύλο Α' ως βασικό παράγοντα της ελληνικής ανωμαλίας την περίοδο 1935-1964 κι άλλοι ως σωτήρα της χώρας από τα 'κομμουνιστικά δόντια'.  Και πάει λέγοντας.

Σε κάθε περίπτωση, ευτυχώς, το βάρος της εκάστοτε κριτικής είναι ευθέως ανάλογο με το ηθικοκοινωνικό 'εκτόπισμα' και την πολιτική σκοπιά του κριτή. Και ως εκ τούτου, ο κριτής μπορεί με τη σειρά του να κριθεί.
Αλλά είπαμε, Παρασκευή σήμερα, 10 του Αυγούστου. Σε δουλειά να βρισκόμαστε :)

8 Αυγ 2012

Λίγα λόγια για την υπόθεση της Πάρου

Η υπόθεση της Πάρου εξακολουθεί να συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας και να δημιουργεί πολλές και ποικίλες παρενέργειες στη δημόσια ζωή της χώρας. Το γεγονός έχει ξεφύγει από το πλαίσιο του αστυνομικού δελτίου και έχει μπει για τα καλά στο καυτό κλίμα, που έχει καλλιεργηθεί εδώ και καιρό και φουντώνει ολοένα και περισσότερο εξαίτιας της ανόητης, άγαρμπης και ρηχής μεταναστευτικής πολιτικής που η κυβέρνηση εδώ και χρόνια, και ιδίως από το 2009 και έπειτα, καλλιεργεί.

Ξέρετε λίγο πολύ το χρονικό. Μια 15χρονη κοπέλα βρέθηκε ετοιμοθάνατη στην Πάρο, μετά από κακοποίηση και ανελέητο ξυλοδαρμό, ανήμπορη στα χέρια ενός κτήνους. Σύμφωνα με την αστυνομία, το κτήνος εντοπίστηκε και συνελήφθη, ύστερα από ταυτοποίηση DNA που βρέθηκε στον τόπο του εγκλήματος. Πρόκειται για έναν 21χρονο, πακιστανικής καταγωγής, υπάλληλο σε ξενοδοχειακή μονάδα της Πάρου, πλησίον του χώρου όπου διαδραματίστηκε αυτό το φρικτό συμβάν.
Χθες διέρρευσαν στα μέσα ενημέρωσης, οι καταθέσεις των πρωταγωνιστών του δράματος. Τις διαβάζω και κάτι δεν μου κάθεται καλά. Η κατάθεση του 21χρονου θύτη (σύμφωνα με την ομολογία του) έχει αντιφάσεις. Και εξηγούμε: πρόκειται για αντιφάσεις που πρέπει να απασχολήσουν την δικαιοσύνη, ώστε να διερευνηθεί καλύτερα η υπόθεση και να δοθούν πληρέστερες απαντήσεις για το προφίλ του δράστη και τα αίτια που τον οδήγησαν στην πράξη. Μια τέτοια εξέταση ενδέχεται να κάνει ακόμα βαρύτερο το κατηγορητήριο, ενδέχεται όμως να στρέψει την προσοχή της έρευνας σε λεπτομέρειες της φρικτής πράξης που δεν έχουν ακόμα φωτιστεί.

Δείτε στο λινκ που παρέθεσα παραπάνω τις δηλώσεις του δράστη. Αναφέρει πως χτύπησε την άτυχη κοπέλα για να της αρπάξει το κινητό και να το πουλήσει, ώστε να στείλει χρήματα στην άρρωστη μητέρα του. Λίγο πιο κάτω όμως στο άρθρο αναφέρεται πως ο μισθός του δράστη στην ξενοδοχειακή μονάδα της Πάρου ήταν σχεδόν 450 €. Ένα κινητό στην μαύρη αγορά δεν πρόκειται να αποφέρει πάνω από 40-50€, ακόμα κι αν είναι το iPhone 4S. Αδυνατώ να πιστέψω πως ένας οποιοσδήποτε άνθρωπος, τρελός ή λογικός, μπορεί να βάλει σε κίνδυνο (μεσούσης της σεζόν) τα 450€ που παίρνει κάθε μήνα, προκειμένου να κερδίσει άλλα 50€ μέσα από παράνομη πράξη. Η μάνα του δράστη σίγουρα θα εκτιμούσε παραπάνω τα 450€, ένα ποσό που είναι σχεδόν διπλάσιο από τα 255 δολλάρια που αποτελούν τον μέσο μηνιαίο μισθό στο Πακιστάν ή τα 85 δολλάρια που αποτελούν τον ελάχιστο μισθό σε βιομηχανίες και επιχειρήσεις. Άσε που τώρα, με την μεγάλη ανεργία που πλήτει την Ελλάδα, ένας στοιχειώδους λογικής μετανάστης δύσκολα θα προκαλούσε την τύχη του ενώ διαθέτει μια καλή δουλειά (θυμίζω, κηπουρός με 450€).
Ένα άλλο γκρι σημείο αφορά την κτηνώδη συμπεριφορά του δράστη απέναντι στην άτυχη κοπέλα. Ξεκίνησε είπε, για να της κλέψει το κινητό. Όταν όμως αντιστάθηκε άρχισε να την χτυπά βάναυσα. Μέσα σε αυτή την αναμπουμπούλα ο δράστης, αντί να φύγει τρέχοντας, βρίσκει το χρόνο και την βάρβαρη διάθεση να κακοποιήσει σεξουαλικά την κοπέλα (θυμίζω ότι ο ιατροδικαστής ενημέρωσε πως εντόπισε σπέρμα στα ρούχα της κακόμοιρης νεαρής). Κι όλα αυτά σε ένα κατοικημένο σημείο, δίπλα σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, πριν ακόμα χαράξει. Μάλιστα, όταν τέλειωσε την ελεεινή του πράξη, τότε μόνο, σύμφωνα με τα λεγόμενα του, τράβηξε την άμοιρη κοπέλα στα βράχια για να της δώσει το τελειωτικό χτύπημα με μια μεγάλη πέτρα. Κι εδώ παρατηρώ μια αντινομία, γύρω από τον χρόνο της δράσης και τον τρόπο κίνησης του δράστη.
Τέλος, ένα άλλο σημείο αφορά την ψυχραιμία που επέδειξε ο δράστης, που βάσει των παραπάνω (όπως αυτά προήλθαν μέσα από καταθέσεις) δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τέρας ψυχραιμίας ή ορθής σκέψης. Πήγε ήρεμος να πλύνει τα ρούχα του, ενημέρωσε ότι είδε δυο ύποπτα αυτοκίνητα επιχειρώντας να αποπροσανατολίσει τις έρευνες, έφυγε την άλλη μέρα για Αθήνα με πρόσχημα τον υποτιθέμενο θάνατο συγγενικού προσώπου, πρόλαβε να κάνει αίτηση εθελοντικού επαναπατρισμού και περίμενε με το διαβατήριο στο χέρι. Παρόλα αυτά πιάστηκε κώτσος, καθώς συνελήφθη σε -γνωστό στις αρχές- σπίτι στη Νέα Χαλκηδόνα, όπου διέμενε μαζί με άλλους δυο ομοεθνείς του, που εργάζονταν επίσης στην ίδια μονάδα της Πάρου κι έφυγαν μαζί του με προορισμό την Αθήνα.

Όλα τα παραπάνω δεν κολλάνε καλά στην εξιστόρηση του γεγονότος. Δεν προσπαθώ να βγάλω λάδι τον 21χρονο. Ενδέχεται να συνέβησαν όλα αυτά. Ενδέχεται η κατάθεση του πακιστανού να ήταν σκοπίμως τέτοια σε μια προσπάθεια να βρει ελαφρυντικά ή να χρυσώσει το χάπι, ενδέχεται να ήθελε να βιάσει την κοπέλα και να χρησιμοποίησε ως δικαιολογία την προσπάθεια κλοπής του κινητού. Ενδέχεται επίσης ο εργοδότης του να είπε ψέματα για τον μισθό που έδινε. Ενδέχεται να εμπλέκονται κι άλλα πρόσωπα. Ενδέχεται η γνωμάτευση του ιατροδικαστή να έχει παραποιηθεί από τα μέσα ενημέρωσης. Σε κάθε περίπτωση, όλα αυτά είναι σκοτεινά σημεία σε μια υπόθεση για την οποία απαιτείται -όπως λένε οι δημοσιογράφοι- "να χυθεί άπλετο φως".

Εκ μέρους μου η καταδίκη του συμβάντος είναι δεδομένη, όπως και η απαίτηση να τιμωρηθεί παραδειγματικά ο δράστης, καθώς και η ευχή να αναρρώσει γρήγορα η νεαρή κοπέλα και να βρει τη δύναμη να ξεπεράσει το τρομακτικό σοκ που υπέστη σε αυτή την τόσο τρυφερή ηλικία.
Αναφορικά με την ξετύλιγμα της υπόθεσης, θα πρέπει να κάνει καλά τη δουλειά της η δικαιοσύνη. Θα πρέπει επίσης να σταματήσει το παιχνίδι εντυπώσεων που παίζεται εκ μέρους της ελληνικής αστυνομίας με διαρροές και αποκλειστικές πληροφορίες ή/και με δημόσιες επιχειρήσεις φυγάδευσης του δράστη. Θα πρέπει ακόμα να αναλογιστούν όλα τα μέσα ενημέρωσης τη φωτιά που ρίχνουν όταν επιλέγουν να προμοτάρουν φασιστικές οργανώσεις και πράξεις και να οδηγήσουν την κοινωνία σε μια οριζόντια αντιπαράθεση και μάχη με τους μετανάστες που έχουν έρθει στη χώρα.
Όμως φοβάμαι ότι η πόλωση θα έχει συνέχεια. Είναι οφθαλμοφανές πως επιχειρείται από κάποιους η πολιτική εκμετάλλευση του εξωφρενικού γεγονότος, η αξιοποίηση του μεταναστευτικού ως βαλβίδα εκτόνωσης ή/και διοχέτευσης του μίσους, και η ανάδειξη της χ.α. ως αντίβαρο στην εγχώρια αριστερά. Πρόκειται για φρικτό πολιτικάντικο λάθος, που ανοίγει ακόμα περισσότερο τους ασκούς του αιόλου, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την κοινωνική συνοχή της χώρας. Μια συνοχή που σήμερα την χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ.
Ένα πράγμα που οφείλουμε να γνωρίζουμε όλοι, αριστεροί και δεξιοί, συστημικοί και αντισυστημικοί, είναι ότι όταν παίζεις με την φωτιά μπορεί να καείς. Τώρα που το μεταναστευτικό ζήτημα έχει ήδη λαμπαδιάσει, κάποιοι επιλέγουν συνειδητά να πετούν λάδι. Εμείς, όσοι νοιαζόμαστε για το καλό του τόπου και του συνόλου των ανθρώπων που κατοικούν σε αυτόν, καλούμαστε να βρούμε και να ρίξουμε νερό.    

1 Αυγ 2012

Μαζί δεν τα φάγαμε (με αφορμή τις καλοκαιρινές διακοπές)

Σήμερα ο μανάβης της γειτονιάς, αλβανικής καταγωγής, με ενημέρωσε ότι δεν θα πάει διακοπές. "Δεν υπάρχουν για μας διακοπές και αργίες" είπε. Και δεν ξέρω γιατί, θυμήθηκα τους γονείς μου που κι αυτοί όντας μετανάστες στη Γερμανία, σε εργοστάσια στη Νυρεμβέργη την περίοδο 1970-1976, είχαν ξεχάσει τις διακοπές "μπας και μαζέψουν κανά φράγκο να γυρίσουν πίσω στην Ελλάδα, να φτιάξουν ένα σπιτικό".
Κι όταν γύρισαν από έξω το 1976 και ετοίμασαν το σπίτι τους, πάλι ξέχασαν τις διακοπές, γιατί ο μισθός ήταν ένας και μικρός ενώ η οικογένεια πολυμελής. Η αξιοπρέπεια όμως μεγαλύτερη από κάθε αντιξοότητα. Κι ευτυχώς εξακολουθούν να την διατηρούν εις πείσμα των καιρών, εις πείσμα των χρυσοκάνθαρων που μια μέρα εντελώς υποτιμητικά πληροφόρησαν τους γονείς μου ότι 'μαζί τα έφαγαν', παρά το γεγονός πως δεν υπάρχει έστω η παραμικρή υπόνοια, η παραμικρή ένδειξη πως κάτι τέτοιο συνέβη έστω και κατά λάθος, έστω και με τη μορφή 'ψίχουλων'.
Καλό καλοκαίρι.

Συνεχίζεται...

* η φωτό από εδώ

22 Ιουν 2012

Εξέλιξη του ΑΕΠ ανά κάτοικο στην ΕΕ 27

Σε συνέχεια του προηγούμενο άρθρου για την Ευρώπη, κρίνω σκόπιμο να παραθέσω τον πίνακα με την εξέλιξη του ΑΕΠ ανά κάτοικο στις χώρες της ΕΕ-27 (μ.ο ΕΕ27 = 100). Πήγη των δεδομένων η Eurostat.
Οι ανισότητες κ η κρίση φαίνονται καθαρά, αλλά από την άλλη είναι σαφές πως ένας πίνακας δεν αρκεί για να αποτυπώσει το μεγάλο κοινωνικοπολιτικό και οικονομικό πρόβλημα συνοχής της ΕΕ. Για να δούμε τι θα βγάλει το μέλλον αυτό το τουρλουμπούκι των κρατών.



GDP per capita in PPS
2006
2007
2008
2009
2010
2011
1
Luxembourg
272
275
276
271
283
274
2
Netherlands
131
132
135
131
134
131
3
Austria 
124
123
123
124
125
129
4
Ireland
145
148
135
127
125
127
5
Sweden
121
123
120
118
123
126
6
Denmark  
124
121
120
121
125
125
7
Germany
116
116
116
116
119
120
8
Belgium 
118
116
115
116
118
118
9
Finland
115
118
117
113
116
116
10
UK 
120
117
116
112
113
108
11
France 
109
108
108
108
107
107
12
Italy 
104
103
102
104
100
101
13
Spain 
105
103
103
103
101
99
14
Cyprus 
91
94
96
99
98
92
15
Slovenia 
88
89
91
88
87
84
16
Malta 
77
76
76
79
83
83
17
Greece 
93
93
94
93
89
82
18
Czech Republic 
77
80
80
82
80
80
19
Portugal 
76
76
76
80
81
77
20
Slovakia 
63
68
72
73
74
73
21
Estonia 
65
69
67
64
65
67
22
Hungary
63
63
64
65
64
66
23
Poland
52
54
56
61
62
65
24
Lithuania 
55
59
62
55
58
62
25
Latvia
52
56
57
52
52
58
26
Romania
38
42
47
46
45
49
27
Bulgaria
36
38
41
44
43
45









Croatia 
57
60
63
64
61
61

Turkey 
44
45
46
46
48
52

FYROM
29
31
33
35
35
36

Serbia
33
34
36
37
35
35