Προβοκατόρικος ο τίτλος, προβοκατόρικη και η εισαγωγή, καθότι το κυρίως κείμενο δεν αφορά το σήμερα, αλλά παραπέμπει στην Ελλάδα του 19ου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, στα μέσα του 1890, όταν ο (συντηρητικός) δημοσιογράφος Ε. Εμπειρίκος γράφει στο περιοδικό "Παρνασσός":
"Ομολογούμεν ότι παρ' ημίν τα εργατικά ζητήματα είσιν όλως ακίνδυνα, διότι ο αριθμός των εργατών είναι ελάχιστος και η πολλών εργατών δεομένη βιομηχανία ευρίσκεται ακόμη εν σπαργάνοις, τα δ' εκτελούμενα παρ' ημίν δημόσια και ιδιωτικά μεγάλα έργα απασχολούσι δυστυχώς κατά το πλείστον αλλοδαπούς εργάτας..."*Καλά καταλάβατε. Το 1890 οι αλλοδαποί 'έκλεβαν' τις δουλειές των ελλήνων. Βέβαια, μην πάει ο νους σας σε εργάτες προερχόμενους από μακρινές χώρες, από άλλες ηπείρους. Ο Εμπειρίκος εννοούσε τους "αλλοδαπούς" εργάτες από τα νησιά του Αιγαίου, την Ήπειρο και την Μακεδονία. Μέσα σε αυτούς πολλοί πολλοί ομιλούντες την ελληνική γλώσσα, χριστιανοί ορθόδοξοι στο θρήσκευμα. Έλληνες δηλαδή, που ζούσαν σε εδάφη υπό οθωμανική κυριαρχία, και αναγκάζονταν να περάσουν τα σύνορα του νεοελληνικού κράτους (εκείνες τις ημέρες έφτανε έως τη Θεσσαλία) προκειμένου να δουλέψουν για ένα κομμάτι ψωμί.
Έλληνες ήταν οι "αλλοδαποί", αλλά αυτό δεν απέτρεψε τον έλληνα Εμπειρικό να στραφεί εναντίον τους, ούτε απέτρεψε την εκμετάλλευσή τους από 'συμπατριώτες'.
Παλιό, το ζήτημα των "ξένων", εκείνων που "έτρωγαν τις δουλειές των γηγενών". Παλιά και η αντίδραση που βλέπουμε σήμερα. Οι μικρασιάτες που έφτασαν στη χώρα το 1922 έχουν καταθέσει πληθώρα μαρτυριών για την έχθρα με την οποία τους υποδέχτηκαν οι κάτοικοι της τότε Ελλάδας, οι "ντόπιοι". Δείτε σχετικά εδώ.
Παρόλα αυτά, τίποτα δεν αλλάζει.
Βλέπετε, ο "ξένος" είναι πάντα πιο ευάλωτος. Είναι πολύ πιο εύκολο να του φορτώσουμε τις αιτίες της δικής μας δυσπραγίας. Εξάλλου, όταν βρίσκουμε τον ένοχο για όλα τα δεινά, αυτομάτως αθωώνουμε τον εαυτό μας. Όμως προσοχή. Δεν διακατέχονται όλοι από αισθήματα μίσους για τους μετανάστες, για αυτούς που έρχονται από μακριά. Είναι λάθος να θεωρήσουμε πως το παιχνίδι έχει χαθεί. Από την άλλη είναι εξίσου λάθος να ισχυριστούμε πως 'μπόρα είναι, θα περάσει'. Η μπόρα (βλ. οικονομική κρίση) ήρθε για να μείνει. Κι ως εκ τούτου, το πρόβλημα αναμένεται να οξυνθεί. Κι ακόμη χειρότερα, το πρόβλημα πρόκειται να γίνει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης και κοινωνικής χειραγώγησης.
Ας έχουμε το νου μας!
ΥΓ. θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί πως ούτε οι "άλλοι ξένοι", aka οι ευρωπαίοι εταίροι, φταίνε για τα χάλια μας. Φταίνε μόνο στο βαθμό που δίνουν το λάθος φάρμακο τη λάθος στιγμή, φταίνε στο βαθμό που υποβάλλουν σε αναίτια ηλεκτροσόκ έναν βαθύτατα άρρωστο ασθενή. Κατά τα άλλα, άδικη η ισοπέδωση. Δικό μας το φταίξιμο για το πως φτάσαμε εδώ, για το πως εμπιστευτήκαμε αχρείους, για το πως επιλέξαμε να λειτουργούμε ως μη-πολίτες, για το πως συνεχίζουμε να απεμπολούμε (καλώς εννοούμενα) κοινωνικά κεκτημένα, να αγνοούμε τις έννοιες της διαφάνειας, της κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, του σεβασμού.
* Το μικρό απόσπασμα πάρθηκε από το εξαιρετικό βιβλίο του Γιάνη Κορδάτου, Ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος, εκδόσεις Μπουκουμάνη, 1972
Η φωτό προέρχεται από εδώ. Μια εικόνα της ζωής των μικρασιατών προσφύγων (των "ξένων", για μια σημαντική μερίδα ντόπιων) στην Κοκκινιά (Νίκαια).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου