Όμως και εδώ διαπιστώνεται, για μια ακόμη αφορά, η ανεπάρκεια των μηχανισμών της Πολιτείας να προβούν σε μια συνεκτική αξιολόγηση του προβλήματος και να προχωρήσουν σε ουσιαστικές παρεμβάσεις.
Σήμερα, αν ρωτήσουμε οποιονδήποτε υπουργό, δεν μπορεί να απαντήσει στις εξής ερωτήσεις: Ποιος είναι ο αριθμός των τζακιών στην Αττική; Πόσα χρησιμοποιούνται; Πόσοι τόνοι καυσόξυλα διακινήθηκαν στην περιοχή; Πόσοι συμπολίτες προμηθεύτηκαν ξυλόσομπες; Ποιο είναι το οικονομικό και κοινωνικό προφίλ των οικογενειών που χρησιμοποιούν συστηματικά τζάκια και ξυλόσομπες; Σε ποιες περιοχές εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας; Ποια είναι η συνεισφορά κάθε πηγής ρύπων (καύση ξύλου, κεντρικές θερμάνσεις, μεταφορές, βιομηχανίες) στη συνολική επιβάρυνση;
Οι απαντήσεις στις παραπάνω ερωτήσεις είναι βασικές για να προχωρήσουμε παρακάτω. Γιατί χωρίς την ορθή εκτίμηση της κατάστασης δεν πρόκειται να χαραχθούν οι σωστές κατευθύνσεις επίλυσης του προβλήματος.
Δυστυχώς, φοβάμαι ότι άμεση λύση δεν μπορεί να δοθεί. Γιατί την αντιμετώπιση του ζητήματος δεν δυσχεραίνει μόνο η αδυναμία κατανόησης του μεγέθους του προβλήματος και του κοινωνικο-οικονομικού του υπόβαθρου. Αρνητικό ρόλο παίζει επίσης η ανυπαρξία διαδικασιών ελέγχου των πηγών θέρμανσης. Παράλληλα, αρνητικό παράγοντα αποτελεί η έλλειψη διορατικότητας και στοιχειώδους ευελιξίας στο ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο κίνησης της χώρας. Το υπουργείο Οικονομικών φαίνεται απρόθυμο να σκεφτεί το ενδεχόμενο λήψης μέτρων οικονομικού χαρακτήρα για τη θέρμανση και γενικότερα την ενέργεια. Όμως, τέτοιου είδους μέτρα είναι αυτά που μπορούν να κάνουν τη διαφορά (π.χ. κίνητρα για ενεργειακή θωράκιση κατοικιών, πρόγραμμα δωρεάν συντήρησης λέβητα ή/και προνομιακής αντικατάστασης λέβητα με αποδοτικότερο, προώθηση εναλλακτικών πηγών θέρμανσης από τον ήλιο και τη γεωθερμία κ.ο.κ.).
Από την άλλη καλό θα είναι οι πολίτες να αξιολογήσουν τις εναλλακτικές πηγές θέρμανσης, μακριά από κινήσεις πανικού. Να μελετήσουν παραπάνω το πραγματικό κόστος κάθε καύσιμης ύλης και την πραγματική επιβάρυνση κάθε μιας στο οικογενειακό κομπόδεμα, το περιβάλλον και την υγεία. Το τζάκι, για παράδειγμα, αν χρησιμοποιείται για να ζεστάνει το σπίτι (κι όχι για να "σπάσει" -όπως λέμε- το κρύο) επιβαρύνει το νοικοκυριό με περισσότερα έξοδα από ό,τι η λελογισμένη χρήση πετρελαίου. Επιπλέον η έκλυση αιωρούμενων σωματιδίων από τη χρήση τζακιού επιβαρύνει ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά ή ηλικιωμένους με αναπνευστικά προβλήματα. Αν υπάρχει η δυνατότητα άλλης επιλογής, πρέπει να προτιμηθεί.
Γνωρίζω, βέβαια, ότι για πολλούς συμπολίτες μας τα οικονομικά είναι τόσο πιεσμένα, που δεν έχουν άλλο περιθώριο από το να χρησιμοποιούν ξύλα για θέρμανση. Δεν πρόκειται και δεν πρέπει να τους κουνάμε απειλητικά το δάχτυλο. Αποτελεί υποχρέωση μιας συντεταγμένης Πολιτείας αλλά και όλων όσοι σχετίζονται επαγγελματικά ή/και επιστημονικά με τον ενεργειακό τομέα να βρουν ή να προτείνουν λύσεις ουσίας για τους οικονομικά ασθενέστερους, γιατί η θέρμανση της κατοικίας δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη. Το μόνο που μπορούμε να ζητήσουμε άμεσα από αυτούς τους συμπολίτες είναι να προσέξουν τι και πόσα ξύλα καίνε και πώς τα καίνε. Να ζητήσουμε επίσης να αξιολογήσουν τυχόν πιθανότητα χρήσης άλλου μέσου, αν βρίσκεται διαθέσιμο, όπως π.χ. τη λελογισμένη χρήση κλιματιστικού ή σόμπας αερίου κ.ο.κ.
Μεγάλο το θέμα, μικρός ο χώρος για να εξαντληθεί. Θα επανέλθουμε. Έως τότε, ψυχραιμία και καθαρό μυαλό, από όλους.
ΥΓ.: Η ενεργειακή θωράκιση είναι το Α και το Ω. Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, υπό ομογενοποιημένες κλιματικές συνθήκες, στην Ελλάδα απαιτείται τρεις φορές μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας για τη θέρμανση κατοικιών από ό,τι στη Φινλανδία, ενώ σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία των ενεργειακών επιθεωρήσεων στη χώρα το 90% των κτιρίων δεν πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές του κτηρίου αναφοράς του Κώδικα Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων. Ας ξεκινήσει το ΥΠΕΚΑ από εκεί.
* το άρθρο δημοσιεύθηκε στις 19/1/2013 στη στήλη "Συναντήσεις" της εφημερίδας Αυγή
** H φωτογραφία δημοσιεύτηκε στο photoblog του NBCnews (© Petros Giannakouris / AP)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου