Με οδηγό για το μέλλον τη λίστα Λαγκάρντ

Είτε διαφωνεί, είτε συμφωνεί κανείς με τη δημοσιοποίηση της λίστας Λαγκάρντ, η αντιμετώπιση που έτυχε από την κοινή γνώμη υποδηλώνει πρώτα και κύρια μια μεγάλη ανάγκη και συνάμα απαίτηση της κοινωνίας, που όσο περνά ο καιρός διογκώνεται: απαίτηση για καλύτερη δικαιοσύνη, πραγματική διαφάνεια, ισότιμη μεταχείριση, σε βάθος κάθαρση του πολιτικού σκηνικού.
Η απαίτηση δεν αφορά μόνο αυτούς που κρατούν τα ηνία της χώρας. Αφορά και απευθύνεται σε όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς, σε όλους τους επίδοξους μνηστήρες της εξουσίας.
Σήμερα όποιος κυβερνά και οποιοσδήποτε κληθεί να κυβερνήσει στο άμεσο μέλλον τη χώρα θα πρέπει να γνωρίζει πως η καυτή πατάτα αποτροπής της ολοκληρωτικής κατάρρευσης της οικονομίας της χώρας συνοδεύεται από την εξίσου καυτή πατάτα της κάθαρσης. Όποιος δεν ασχοληθεί ταυτόχρονα με τα δυο καυτά και αλληλένδετα ζητήματα οφείλει να γνωρίζει πως δεν θα του δοθεί χρόνος ανοχής, πως δεν θα πρέπει να τρέφει σοβαρές ελπίδες επιτυχίας.

Αν υποθέσουμε ότι τα χειρότερα δεν έχουν φτάσει, τότε πολύ σύντομα ενδέχεται να δούμε άλλη μια αλλαγή ενοίκου στο Μέγαρο Μαξίμου. Οποιοσδήποτε κληθεί να αναλάβει τα ηνία θα πρέπει να δείξει τάχιστα πως δεν τον συνδέει τίποτα ουσιαστικό με το βρώμικο παρελθόν της χώρας. Από την ημέρα μηδέν θα πρέπει να έχει σχεδιάσει και αρχίσει να υλοποιεί ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα εξυγίανσης των θεσμών. Να κάνει σαφές, χωρίς διάθεση εκδικητικότητας, πως το πάρτι τέλειωσε. Να έχει έτοιμα νομοσχέδια που θα κόψουν πολλά από τα πλοκάμια της διαπλοκής, χωρίς να επιδοθεί σε κυνήγι μαγισσών. Να διερευνήσει σε απειροελάχιστο χρόνο τις πολλές λίστες που θα βρει καταχωνιασμένες σε γραφεία και τουαλέτες.
Να προβεί σε εξαντλητικές έρευνες πάταξης φαινομένων διαφθοράς (από το λαθρεμπόριο καυσίμων και τις χωροταξικές αυθαιρεσίες έως τις ατασθαλίες στις εφορίες και τις μαύρες ζώνες στη διαδικασία αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων), να τιμωρήσει παραδειγματικά όσους συστηματικά θησαύριζαν εις βάρος του κοινωνικού συνόλου και να επιβάλλει δρακόντεια μέτρα κατά των παρανομούντων.
Να προβεί σε καινοτόμες βελτιώσεις του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, ξεκινώντας με την κατά προτεραιότητα διερεύνηση υποθέσεων κακοδιαχείρισης δημοσίου χρήματος, φοροδιαφυγής, οικονομικής απάτης.
Να κάνει πιο εύκολη τη ζωή των πολιτών και παράλληλα να περιορίσει την περιττή γραφειοκρατία και τις δυνατότητες φοροδιαφυγής και διασπάθισης δημοσίων πόρων, προχωρώντας τάχιστα στην πλήρη αξιοποίηση πληροφοριακών συστημάτων και στην αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του Δημοσίου, με στόχο όχι την εκκαθάριση προσώπων, αλλά την αλλαγή νοοτροπιών και το κλείσιμο των διαρροών οικονομικού και ηθικού αποθέματος.
Να κάνει όλα τα παραπάνω, χωρίς να πετάξει το παιδί μαζί με τα νερά, δηλαδή χωρίς να απαξιώσει τα λίγα (αλλά υπαρκτά) θετικά στοιχεία των υφιστάμενων δομών.

Με άλλα λόγια, όποιος επιθυμεί να πετύχει στη θέση του καπετάνιου του ελληνικού τιτανικού, θα πρέπει να κλείσει το τεράστιο κενό έλλειψης εμπιστοσύνης των πολιτών προς την πολιτεία και τους θεσμούς, να δείξει πως υπάρχει κράτος και αυτό λειτουργεί και να πείσει πως οι κανόνες του παιχνιδιού είναι απολύτως διάφανοι και κοινοί για όλους. Τότε μόνο, μπορεί να ελπίζει στην πραγματική κατανόηση και αποδοχή των πολιτών.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ένα από τα κυρίαρχα αποτελέσματα των κοινωνικοπολιτικών ανακατατάξεων που έλαβαν τότε χώρα στην Ελλάδα ήταν η ριζική ανανέωση του πολιτικού σκηνικού. Έναν αιώνα μετά, η ανανέωση που απαιτείται είναι ακόμα μεγαλύτερη. Όποιος όμως συνεχίσει να κινείται δουλεύοντας με τα ίδια φθαρμένα υλικά να ξέρει πως πιθανότατα θα έχει την τύχη των προηγούμενων. Θα πρέπει επίσης να ξέρει πως τυχόν αποτυχία, θα ανοίξει ακόμα περισσότερο την όρεξη των εγχώριων "γκρίζων λύκων".

* το άρθρο δημοσιεύτηκε σήμερα στη στήλη "Συναντήσεις" της Αυγής