Το νομοσχέδιο για την παιδεία και μια ιστορία απ' τα παλιά

Ομολογώ ότι δεν διάβασα το νομοσχέδιο για την παιδεία και ως εκ τούτου δεν έχω μια αποκρυσταλλωμένη άποψη για τα υπέρ ή κατά αυτού. Αν κρίνω όμως από τα όσα διαβάζω στις εφημερίδες και τα όσα η Υπουργός διαμηνύει, φαίνεται πως έκανα σωστά που δεν κατανάλωσα το χρόνο μου στην ανάγνωση του κειμένου που πρόκειται σύντομα να δημοσιευθεί (με αλλαγές) στην εφημερίδα της κυβερνήσεως.




Σε τι σχολές φοιτούν τα παιδιά μας, τι μαθαίνουν όχι μόνο στα πανεπιστήμια αλλά και πιο νωρίς στο λύκειο, το γυμνάσιο, το δημοτικό, ακόμα και το νηπιαγωγείο; Ποιο είναι το περιβάλλον που διδάσκονται, από ποιους δασκάλους; Πως βελτιώνεται το επίπεδο σε όλους τους τομείς και βαθμίδες της εκπαίδευσης, πως οι καθηγητές ακολουθούν τις εξελίξεις και προσαρμόζουν τη διδασκαλία τους, πως εμβαθύνουμε στην έρευνα και την ανάπτυξη (R&D), πως καλλιεργούμε δεξιότητες, πως αποφεύγουμε ανισότητες, πως διασφαλίζουμε ανοιχτές θύρες για όλους, πλούσιους και φτωχούς;

Υπάρχει κανείς που πιστεύει ειλικρινά ότι το νομοσχέδιο και η προεργασία εκπόνησής του απαντούν στα παραπάνω ερωτήματα; Ειλικρινά αμφιβάλλω.
Βλέπεις, για να αλλάξεις κάτι και να το κάνεις πετυχημένα, θα πρέπει να γνωρίζεις που εντοπίζονται τα προβλήματα, να καταγράψεις τις λύσεις και να δεις πως αυτές αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, να ανοίξεις το βλέμμα σου κοιτώντας την εκπαιδευτική διαδικασία ως μέρος των κοινωνικών δρώμενων της χώρας και συνάμα ως τη μεγαλύτερη ελπίδα για μακρόπνοη διέξοδο από την κρίση (όχι μόνο την οικονομική, αλλά και, πολύ περισσότερο, την κρίση αξιών και θεσμών).
Ακολουθήθηκε αυτή η προσέγγιση; Ας γελάσω. "Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου" ή
αλλιώς "στο ίδιο έργο θεατές" εδώ και χρόνια. Όλοι οι πολιτικοί που περνούν από το υπουργείο (που πρόσφατα μετακόμισε στη Νερατζιώτισσα, δίπλα στο μεγαλύτερο αυθαίρετο της χώρας, ίσως για να υπενθυμίζει σε ποιες αυθαίρετες βάσεις στέκει η παιδεία) επιθυμούν να αφήσουν τη σφραγίδα τους και γιατί όχι ένα νόμο με το όνομά τους, αλλά τελικά το μόνο που καταφέρνουν είναι να αναφωνούμε όλοι μαζί "τα παιδιά μας δεν είναι πειραματόζωα".

Και αφού μελαγχόλησα για μιαν ακόμη φορά ενθυμούμενος τα καμώματα των εκάστοτε Υπουργών (χάριν) παιδείας, αλλιώς αποκαλούμενων "μαθητευόμενων μάγων" ή αλλιώς "εκπαιδευόμενων επί της κεφαλής του κασίδη", μου ήρθε στο νου ένα μικρό περιστατικό από τα μαθητικά μου χρόνια. Μικρό, ίσως ανούσιο, αλλά ενδεικτικό για το πως αντιλαμβάνονται κάποιοι την παροχή γνώσης.

To 1993 λοιπόν έδωσα εξετάσεις στην 1η δέσμη. Ήταν η χρονιά που τα θέματα της φυσικής χαντάκωσαν τους υποψήφιους. Αν θυμάμαι καλά το 80-90% των υποψηφίων έγραψε κάτω από βάση, οι περισσότεροι εξ' αυτών κοντά στο 5-6. Αιτία της αποτυχίας ήταν ένα θέμα που εννοείται δεν το μπορώ να θυμηθώ επακριβώς, εντούτοις θυμάμαι χαρακτηριστικά πως αφορούσε ένα κύκλοτρο. Πλέον, ούτε το κύκλοτρο γνωρίζω τι είναι, αλλά αυτό είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο και σχετίζεται με το κατά πόσο αυτά που μαθαίνουμε στο λύκειο χρησιμεύουν σε κάτι!
Η ιστορία έχει ως εξής. Το συγκεκριμένο "κυκλότρειο" θέμα διδάχτηκε στο φροντιστήριο που πήγαινα, όχι όμως και στις τρεις τάξεις των τότε τελειόφοιτων πρωτοδεσμιτών, παρά μόνο στη μία, τη λεγόμενη "κλειστή", όπου οι μαθητές δεν ξεπερνούσαν τους δέκα. Στις υπόλοιπες δυο "ανοιχτές" τάξεις των είκοσι ατόμων έκαστη, ο ίδιος καθηγητής φυσικής (χοντρά χωμένος στα κόλπα της παραπαιδείας) δεν έκρινε σκόπιμο να μας δώσει τα φώτα του. Έτσι, ενώ στις πανελλήνιες η κλειστή τάξη αρίστευσε με αποτέλεσμα τουλάχιστον τα 3/4 να περάσουν σε σχολές της επιλογής τους (κυρίως πολυτεχνικές σχολές), οι άλλες δυο ακολούθησαν τη μοίρα των ανά την Ελλάδα υποψηφίων φτάνοντας στην καλύτερη των περιπτώσεων κοντά στη βάση (όχι παραπάνω).
Έχοντας την ατυχία να ανήκω σε ανοιχτή τάξη, ήτοι σε τάξη όπου οι μαθητές πλήρωναν λιγότερο στο φροντιστήριο σε σχέση με την κλειστή, δεν κατάφερα να περάσω τη βάση στη φυσική. Αν το κατάφερνα, τότε μια θέση στους μηχανολόγους μηχανικούς του ΕΜΠ ήταν σίγουρη. Τελικά, κατέληξα να φοιτώ στο τμήμα περιβάλλοντος του Παν. Αιγαίου.
Μου βγήκε σε καλό. Αγάπησα τις σπουδές και ως εκ τούτου το επάγγελμα μου. Κατάφερα να εργαστώ (βάσει των σπουδών μου) σε μια θέση με προοπτική που πολλοί θα ζήλευαν. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον καθηγητή φυσικής στο φροντιστήριο γιατί η όλη διαδικασία τελικά μου βγήκε σε καλό, όμως δεν μπορώ. Χαντάκωσε πολλά παιδιά με την ατιμία που διέπραξε, προχωρώντας σε μια ανέντιμη διάκριση κατά της μεγάλης μερίδας των μαθητών του.

Αυτή ήταν η μικρή ιστορία για ένα περιστατικό του παρελθόντος, ιστορία που παραμένει επίκαιρη. Η συμπεριφορά του καθηγητή ήταν και είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατούσε και επικρατεί στην παιδεία, ενός κλίματος που πολύ φοβάμαι ότι θα γίνει χειρότερο. Η παιδεία δεν χωράει διακρίσεις, η παιδεία δεν είναι εμπόρευμα ώστε κάποιοι να αγοράζουν από το καλό και κάποιοι άλλοι από το σκάρτο.
Εν κατακλείδι ίσα δικαιώματα, ίσες ευκαιρίες, αυτό ζητώ και θέλω. Θα το καταφέρει το νομοσχέδιο Διαμαντοπούλου; Μακάρι, όμως η διαδικασία που ακολουθήθηκε και οι συναλλαγές της τελευταίες στιγμής δεν προμηνύουν τίποτα θετικό.