Όταν φτάσει ο θάνατος, που σηματοδοτεί το αμετάκλητο τέλος της πορείας κάθε ανθρώπου, τότε πρέπει και οφείλουμε να εξετάσουμε το σύνολο της διαδρομής του σε αυτή τη ζωή. Όταν ειδικά αναφερόμαστε σε τεθνεόντες πολιτικούς η εξέταση της πολιτικής καριέρας οφείλει να είναι απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς και αποσπασματικές θεωρήσεις. Δικαιωματικά αυτό πρέπει να γίνει και στην περίπτωση του Λεωνίδα Κύρκου, που έφυγε χθες από την ζωή πλήρης εμπειριών.
Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που παρακολούθησαν επισταμένως το σύνολο της διαδρομής του Λ. Κύρκου κι επομένως μπορούν να αναφερθούν με μεγαλύτερη ευκρίνεια στο έργο του. Βέβαια, το σωστό είναι να παραθέσεις ντοκουμέντα από την ιστορία του και να αφήσεις τις επόμενες γενιές να κρίνουν για το πολιτικό του ποιόν. Αυτό όμως ας το αφήσουμε για τους επαγγελματίες ιστορικούς. Καλώς ή κακώς κάθε πολιτικός μετά το θάνατό του κρίνεται άμεσα, βάσει συμπαθειών και πολιτικής χωροθέτησης. Έτσι όλοι υποκύπτουμε στην ευκολία της αγιοποίησης ή δαιμονοποίησης. Άλλοι σβήνουμε τα θετικά και διογκώνουμε τα αρνητικά, άλλοι πράττουμε το αντίθετο. Απολύτως υποκειμενική η κριτική.
Ο Λεωνίδας Κύρκος, όπως όλοι, υπέπεσε σε λάθη. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, μεγάλο λάθος ήταν το δείπνο που παρέθεσε, το Γενάρη του 2010, σε 45 "προσωπικότητες" του τόπου ήτοι κυρίως στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Κι αυτό όχι γιατί τα λεγόμενα του Λ. Κύρκου σε εκείνο το περιπετειώδες δείπνο ήταν κατ' ανάγκη λάθος, αλλά γιατί έδειξε χαμηλά πολιτικά αντανακλαστικά μη μπορώντας να διακρίνει την πολιτική που διαμόρφωνε το ΠΑΣΟΚ, μια πολιτική που διαφέρει ριζικά από τα όσα πρεσβεύει το νέο πνευματικό του τέκνο, η Δημοκρατική Αριστερά.
Από την άλλη, όμως, παίρνοντας ως αφορμή αυτή την ατυχή στιγμή θα πρέπει να συμπληρώσω ότι ο Λ. Κύρκος ήταν και έμεινε με συνέπεια σοσιαλδημοκράτης, ίσως από τότε που ξεκίνησε την πορεία της η ΕΔΑ, αν όχι πιο πριν. Διάλεξε όμως να παραμείνει σοσιαλδημοκράτης σε μια περίοδο που η σοσιαλδημοκρατία πνέει τα λοίσθια, που η έννοια του δημοκρατικού σοσιαλισμού έχει γίνει κουρελόχαρτο στα χέρια του Μπλερ και του Μπράουν, του Γκονζάλες και του Θαπατέρο, του Σρέντερ και της Σεγκολέν, του ΓΑΠ και της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Αυτό όμως δεν μηδενίζει τη διαδρομή του.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως καταγόμενος από εύπορη οικογένεια και όντας γιος του Μιχάλη Κύρκου (κεντροαριστερής φυσιογνωμίας, μεγαλοστελέχους των αριστερών σχημάτων της μετεμφυλιακής περιόδου, αλλά και σφόδρα πολέμιου της ηγεσίας και γενικώς της γραμμής του τότε παρανόμου ΚΚΕ) θα μπορούσε άνετα να εξαργυρώσει την τυχόν του ανάνηψη με εξασφαλισμένη θέση στον κρατικό μηχανισμό των Πλαστήρα, Παπάγου, Καραμανλή, Παπανδρέου, γιατί όχι και με κυβερνητικά οφίτσια.
Δεν το έπραξε, αλλά αντιθέτως ακολούθησε την μοίρα άλλων στελεχών της αριστεράς που έβγαινε από τον εμφύλιο φυσικά λαβωμένη, όχι όμως και ηθικά. Αγώνες με την ΕΔΑ, εξορίες, φυλακισμοί, διαρκές κρυφτούλι με τις αρχές έως το 1974. Ενδιάμεσα τάχθηκε κατά των ωμών επεμβάσεων της Σοβ. Ένωσης και συμμετείχε ενεργά στη δημιουργία του ΚΚΕ εσωτερικού, ενός κόμματος που προήλθε από τη διάσπαση του 1968.
Από τα όσα έχω διαβάσει και ακούσει για τον Λ. Κύρκο μου δημιουργείται η εντύπωση πως επρόκειτο για έναν άνθρωπο αρκετά εγωϊστή, αλλά και για έναν άνθρωπο προσηλωμένο στις αρχές του, έναν άνθρωπο που πραγματικά ήθελε να δει την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο, χωρίς όμως να φαίνεται να γνωρίζει επακριβώς πως αυτό θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί.
Ήταν ένας άνθρωπος που τον απωθούσαν τα άκρα του πολιτικού σκηνικού, όμως φαίνεται πως αρκετές φορές εμφανίστηκε ασυγχώρητα αφελής απέναντι σε άτομα του μεσαίου χώρου, που τελικά πρόδωσαν και καπηλεύτηκαν συνθήματα και ιδέες της σοσιαλδημοκρατίας και της αριστεράς.
Δυστυχώς, βέβαια, μιλάμε για αυτήν εδώ την ελληνική αριστερά, που η ίδια τρώει τις σάρκες της και αρέσκεται να κατασκευάζει ενόχους και ήρωες, μια ελληνική αριστερά που ακόμα και σήμερα αδυνατεί (δυστυχώς στο σύνολό της) να απαντήσει στο ρητορικό "τι να κάνουμε;" και αντ' αυτού κατατρύχεται από ανούσιες εμμονές.
Έτσι ο θάνατος Λ. Κύρκου ξεσήκωσε κάποιες χλιαρές, είναι αλήθεια, αντιδράσεις κυρίως στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ και της αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Λένε μεταξύ άλλων ότι η πάνδημη αποδοχή του ρόλου του από όλο το πολιτικό φάσμα δεξιά της αριστεράς, φανερώνει πως είχε πάψει να αποτελεί απειλή για το "σύστημα". Λάθος τους να χαρίζουν με τόση ευκολία έναν άνθρωπό τους, ακόμα και αν το τελευταίο διάστημα είχαν πάψει να τον νιώθουν δικό τους.
Εν κατακλείδι και για να μην πλατιάζω, άσχετα με το αν διαφωνώ με λίγες ή πολλές από τις επιλογές του, άσχετα με το αν θαυμάζω λίγο ή πολύ το έργο του, για μένα ο Λ. Κύρκος αξίζει και πρέπει να καταλάβει μια θέση στο Πάνθεον της ελληνικής αριστεράς, παρέα με τον Ηλία Ηλιού, τον Γιάννη Πασαλίδη, τον Εφραιμίδη, τον Μπριλάκη κ.α. Κρίνοντας το σύνολο της πορείας του και όχι λίγα κεφάλαια, ο Λ. Κύρκος έχει να διδάξει στους αριστερούς τι πρέπει να κάνουν, ακόμη και τι πρέπει να αποφύγουν. Διόλου αμελητέα συνεισφορά για την ελληνική αριστερά, που διαρκώς σβήνει και ξαναγράφει την ιστορία της. Αχ αυτοί οι δογματισμοί...
* στη φωτογραφία, που κλέφτηκε από εδώ, διακρίνεται ο Λ. Κύρκος, συντροφιά με τον Μανώλη Γλέζο και τον Γρηγόρη Λαμπράκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου