11 Μαρ 2011

Μερικές προεκτάσεις του σεισμού στην Ιαπωνία

Οι γραμμές αυτές γράφονται λίγες ώρες μετά τον τρομακτικό σεισμό που χτύπησε την Ιαπωνία και το επακόλουθο τσουνάμι. Πρόκειται για μερικές σκόρπιες σκέψεις γύρω από τις προεκτάσεις του πραγματικά τραγικού συμβάντος.

Στη Δανία του Νότου δεν έχουμε κατανοήσει ή μάλλον δεν έχουμε δώσει τη δέουσα προσοχή στην έκταση και την ένταση του συμβάντος.
Ίσως γιατί είμαστε απορροφημένοι στον δικό μας μικρόκοσμο, αυτόν που σε κάθε 5 λέξεις η μία είναι "μνημόνιο", αυτόν που λόγω ενός ανόητου chain letter προκαλεί ουρές στις τράπεζες με σκοπό την ανάληψη ευρώ πριν το γυρίσουμε στη δραχμή, αυτόν που καίγεται από το cassetta-gate.
Ίσως γιατί έχουμε ακούσει τόσα για την "ετοιμότητα" των Ιαπώνων και ενδεχομένως αναμέναμε  μικρής έκτασης ζημιές. Ίσως γιατί έχουμε ακόμα νωπές τις μνήμες από το τσουνάμι του 2004, στον Ινδικό Ωκεανό, που προκάλεσε πάνω από 230.000 νεκρούς και ανυπολόγιστες καταστροφές στις φτωχές χώρες που βρέθηκαν στο διάβα του.
Ίσως γιατί η συζήτηση πήγε αμέσως στην πιθανότητα να ζήσουμε και εμείς παρόμοιο γεγονός, με αποτέλεσμα να γεμίσουν πάλι τα τηλεπάνελ με σεισμολόγους (αρπακτικά των επιδοτήσεων) και κοράκια παντός είδους (συνήθως δημοσιογραφικά), τραβώντας τα φλας από το πραγματικό ζήτημα.

Ανεξάρτητα από τις σκέψεις που εμείς ενδεχομένως κάνουμε, αυτό που συνέβη στην Ιαπωνία αποτελεί πρώτα και κύρια μια ανθρωπιστική συμφορά που πρέπει να τύχει της προσοχής και κυρίως της συμπόνιας μας. Μια συμφορά για την οποία τα λόγια περιττεύουν.

Αποτελεί επίσης ένα σοκ στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κοινότητα και άρα στις αγορές. Κάποια hedge funds και οίκοι αξιολόγησης θα αγχωθούν προς στιγμήν για την πιστοληπτική ικανότητα της Ιαπωνίας, μιας χώρας που παρά τα όσα λέγονται μαστίζεται εδώ και χρόνια από μια ιδιότυπη ύφεση (βλ. Πολ Κρούγκμαν, Η κρίση του 2008, εκδόσεις Καστανιώτη). Θα προβούν σε μερικές γρήγορες και σίγουρα αφανείς κινήσεις ώστε να πάρουν διαβεβαιώσεις από αξιωματούχους της Ιαπωνίας και άλλων οικονομικών μεγαθηρίων πως οι οφειλές της Ιαπωνικής οικονομίας δεν θα αθετηθούν. Και στη συνέχεια θα "αναδείξουν" τις μεγάλες ευκαιρίες για την επιχειρηματική κοινότητα, ευκαιρίες που κρύβονται πίσω από την ανοικοδόμηση ενός μεγάλου κομματιού της Ιαπωνίας. Ένα νέο πάρτι θα στηθεί πάνω στα κουφάρια ανθρώπων, κτιρίων και υποδομών, ώστε η ανοικοδόμηση θα γίνει πάνω στις "σωστές βάσεις" και στους "σωστούς ανθρώπους".


Αποτελεί συνάμα μια αφορμή για την κορύφωση της έντασης του διαλόγου γύρω από την πυρηνική ενέργεια. Τα τελευταία χρόνια, η πυρηνική ενέργεια επιχειρείται να περαστεί ως "πράσινη" και "ασφαλής" λύση για την κλιματική αλλαγή και έχει αποκτήσει πολλούς υπερασπιστές σε χώρες της ΕΕ, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Κίνα και αλλού. Η σοβαρή πιθανότητα μικρής (αλλά διόλου αμελητέας) διαρροής ραδιενεργού αερίου στον πυρηνικό αντιδραστήρα Fukushima θέτει και πάλι την ανθρωπότητα προ των ευθυνών της: υπάρχει τελικά ασφαλής παραγωγή πυρηνικής ενέργειας;
Αρκετοί θα πουν, ναι, υπάρχει. Εγώ θα περιοριστώ να απαντήσω πως η πυρηνική ενέργεια δεν έχει δικαίωμα στο λάθος ή την αστοχία σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Δοθέντος ότι η έννοια "άνθρωπος" είναι συνυφασμένη με το ενδεχόμενο λάθους και γνωρίζοντας ότι τεχνολογικά είμαστε σε θέση να καλύψουμε αλλιώς τις ανάγκες, οποιαδήποτε σκέψη για επέκταση των πυρηνικών προγραμμάτων (για ειρηνικούς λόγους, πάντα) είναι ανήθικη, ανεύθυνη και επικίνδυνη.
Το πυρηνικό λόμπι δεν θα κοιμηθεί ήσυχο σήμερα.  

* Η φωτογραφία από εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: