Τι σκέφτονται οι ξένοι για μας;

Πέρασα τις τελευταίες δυο εβδομάδες σε Βέλγιο και Ολλανδία και συνομίλησα με πάνω από 100 ανθρώπους κυρίως από την Ευρώπη, αλλά και από τις ΗΠΑ. Είναι πάντα ενδιαφέρον να μιλάς με ανθρώπους απ' έξω και να μαθαίνεις από αυτούς τη γνώμη που έχουν σχηματίσει οι κοινωνίες των χωρών τους για την ελληνική κατάσταση.
Πρώτα και κύρια λοιπόν, παρά τα όσα μεγαλόστομα θέλουμε να πιστεύουμε για την πάρτη μας, ελάχιστοι είναι αυτοί που γνωρίζουν τι ακριβώς συμβαίνει στην Ελλάδα πέρα από μερικές γενικόλογες διαπιστώσεις του τύπου " διαφθορά, κακοί πολιτικοί" κτλ. Πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι είναι επιβεβλημένος ο αυστηρός δημοσιονομικός έλεγχος και οι περικοπές των δημόσιων εξόδων καθώς κατά την γνώμη τους οι δυτικοευρωπαίοι "έχουν δώσει πάρα πολλά στην Ελλάδα και σε άλλες ασθενέστερες ευρωπαϊκές χώρες και δεν μπορούν πλέον να συνεισφέρουν παραπάνω καθώς έχουν τα δικά τους οικονομικά προβλήματα". Από την άλλη, λίγοι πιο μυημένοι υποστηρίζουν ότι η ΕΕ καρκινοβατεί και μόνο μια συντονισμένη αναδιάρθωση των οικονομικών δομών της Ευρώπης μπορεί να σώσει την Ελλάδα και κατά επέκταση να αποτρέψει το φαινόμενο ντόμινο που θα οδηγήσει σε κατάρρευση πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτοί οι μυημένοι θεωρούν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο για την Ελλάδα να επιστρέψει πίσω στην δραχμή καθώς οι αλλοδαποί πιστωτές αλλά και οι εγχώριοι καταθέτες θα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια να αποτρέψουν το συγκεκριμένο ενδεχόμενο που μπορεί να εγείρει σοβαρά ζητήματα παραβίασης της κοινοτικής νομοθεσίας (πχ. δεν μπορείς να μετατρέψεις σε μια νύχτα τα ευρώ σε δραχμές).

Σε γενικές γραμμές πάντως η απογοήτευση είναι διάχυτη σε όλους τους ανθρώπους που συνάντησα, απογοήτευση για αυτά που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό των χωρών τους. Και προσοχή, αναφέρομαι σε ανθρώπους που φύση και θέση ανήκουν σε αυτούς που θα μπορούσαν να αποκαλούνται "αισιόδοξοι σε βαθμό αιθεροβασίας (sic)". Για παράδειγμα, πολλοί φίλοι από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού θεωρούν πως η προεδρία Ομπάμα έως τώρα είναι μια μεγάλη αποτυχία. Θεωρούν πως στη θεωρία είναι εξαιρετικός, αλλά στην πράξη πάντα σκοντάφτει. Σκόνταψε στο πρόγραμμα των 100 πρώτων ημερών, άνοιξε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα, έφαγε τα μούτρα του με το νομοσχέδιο για την κλιματική αλλαγή, επέτρεψε στους εχθρούς του -με την τακτική που ακολούθησε- να του προσάψουν την κατηγορία (κατά τους αμερικάνους) του "σοσιαλιστή" (!!!).
Στην από εδώ πλευρά του Ατλαντικού, ο κοντός γάλλος Ναπολέοντας και η γερμανίδα Θέκλα-το κορίτσι με τα γένια- συναγωνίζονται σε αυτοκαταστροφικές τάσεις, παρασέρνοντας στο τέλμα όλη την ΕΕ και οδηγώντας σε μια άνευ προηγουμένου όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ των κρατών μελών. Επιπλέον, στην Φινλανδία το ακροδέξιο κόμμα προελαύνει προς την εξουσία (οι τύποι είναι απίστευτοι, θέλουν μεταξύ άλλων να καταργήσουν -όταν εκλεγούν στην κυβέρνηση- τις κρατικές χρηματοδοτήσεις για την μοντέρνα τέχνη), στην Ουγγαρία οι εκεί κυβερνώντες που κατέχουν σήμερα την προεδρία της ΕΕ σφυρίζουν αδιάφορα, στην Πολωνία δημιουργούν με ανέκδοτα σχετικά με τον πρόσφατο χαμό του Λεχ Κατσίνσκι σε αεροπορικό δυστύχημα και δείχνουν να "απολαμβάνουν" μοιρολατρικά την συντηρητικοποίηση της κοινωνίας τους, στο Βέλγιο σκέφτονται πόσο ακόμα θα μεγαλώσει το ρεκόρ που κατέχουν όντας η χώρα χωρίς κυβέρνηση εδώ και σχεδόν 300 μέρες κτλ.

Υπάρχει άραγε κάτι να αισιοδοξούμε; Ναι, πιθανότατα υπάρχει. Η διόγκωση του "κινήματος του τσαγιού" (tea party) ήρθε πολύ νωρίς, πράγμα που μπορεί να  συντελέσει στην συσπείρωση όλων των πολιτών που έχουν ακόμα νωπές τις μνήμες από τη διακυβέρνηση Μπους. Επίσης, είναι εξαιρετικά πιθανό να δούμε σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις (με καθοριστική συμμετοχή των πρασίνων) στις δυο ατμομηχανές της ΕΕ (Γερμανία, Γαλλία), πράγμα που ενδέχεται να οδηγήσει σε λιγότερο μονεταριστικές πολιτικές και να ευνοήσει την μετάβαση της Ευρώπης σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλής έντασης άνθρακα.

Αυτά είναι λίγο πολύ τα όσα συζήτησα με διάφορους ανθρώπους από σχεδόν 14 χώρες της ΕΕ (συν τις ΗΠΑ). Το κλίμα δεν είναι καλό, αλλά σίγουρα δεν είναι τόσο χάλια όσο νομίζουμε. Επίσης, το οικονομικό μοντέλο αμφισβητείται αλλά όχι στην εκτάση και στο βαθμό που αρκετοί πολιτικοί σχηματισμοί εντός της Ελλάδας θέλουν και ελπίζουν.
Για μένα, υπάρχει ακόμα διέξοδος από το τούνελ. Πέρα από αυτά που μπορούν και πρέπει να γίνουν στας Ευρώπας, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να κάνουμε εμείς. Να σταματήσουμε, στην Ψωροκώσταινα, να βολευόμαστε με μύθους γύρω από την ανωτερότητα της χώρας και το κακό που θέλουν να μας κάνουν οι φράγκοι. Να σταματήσουμε από την άλλη να είμαστε τόσο δουλικοί στις διαπραγματεύσεις και τόσο αδύναμοι νοητικά. Να συνειδητοποιήσουμε πως όταν πονάει το κεφάλι δεν το κόβεις, αλλά πασχίζεις πρώτα και κύρια να το θεραπεύσεις ενισχύοντας της κοινωνική συνοχή.
Η Ελλαδίτσα θέλει οργάνωση, νέες δομές, νέο κοινωνικό συμβόλαιο υπό συνθήκες απόλυτης διαφάνειας. Για μένα αυτά είναι τα προαπαιτούμενα για να ανακάμψουμε όχι μόνο οικονομικά, αλλά πολύ περισσότερο κοινωνικά. Είναι εύκολο, αλλά συνάμα τόσο δύσκολο!

ΥΓ. ειρωνικά αναφέρθηκε στις συζητήσεις μας ότι μπορεί να έχουμε σε 1 χρόνο από τώρα "σοσιαλδημοκρατικές" κυβερνήσεις στις δυο σημαντικότερες ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία) και συντηρητικές κυβερνήσεις στις PIGS.
ΥΓ2. ο τίτλος του ποστ είναι ολίγον παραπλανητικός. Δεν μπορώ να κάνω γενικεύσεις και να μιλήσω για όλους τους πολίτες της αλλοδαπής. Ας πούμε καλύτερα ότι το άρθρο αφορά μερικές μόνο απόψεις γύρω από το πνεύμα που διακατέχει τις κοινωνίες του εξωτερικού


* στη φωτογραφία βλέπετε το κτίριο μηδενικών εκπομπών άνθρακα του WWF Ολλανδίας. Πραγματικά εντυπωσιακό!