Έχω από την πρώτη στιγμή ταχθεί υπέρ της κινητικότητας των ατόμων σαν μια προσπάθεια αυτοχειραφέτησης, που εμπεριέχει τη δυνατότητα για εμβάθυνση της πολιτικής σκέψης κάθενός από εμάς. Έχω ως εκ τούτου υποστηρίξει τα όσα διαδραματίζονταν στο #syntagma και μάλιστα συμμετείχα προσπαθούσα να δίνω το παρόν όσο το δυνατόν περισσότερο (δείτε σχετική αρθρογραφία μου εδώ και εδώ), χωρίς όμως να παρέχω λευκή επιταγή στα εκεί δρώμενα.
Εκτός απροόπτου θα βρίσκομαι αύριο στο Σύνταγμα, αν και εξακολουθεί να με προβληματίζει ιδιαίτερα το γεγονός πως δεν έχω ακόμα καταλάβει ποια είναι η δυναμική των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας και πως αποκρυσταλλώνεται σε πολιτική πράξη.
Διάβασα πριν από λίγες μέρες μια μικρή και μεστή ανάλυση του Σλάβοϊ Ζίζεκ γύρω από τα επεισόδια στην Αγγλετέρα, τους indignados της Ισπανίας και τους εγχώριους αγανακτισμένους. Έχω την ίδια απορία με αυτή που περιγράφει ο Σλοβένος φιλόσοφος: "Ποιά νέα τάξη θα πρέπει να αντικαταστήσει την παλιά μετά την εξέγερση, όταν ο υψηλός ενθουσιασμός της πρώτης στιγμής έχει τελειώσει;".
Καταλήγω επίσης στο ίδιο συμπέρασμα, που ναι μεν ο Ζίζεκ περιορίζει μόνο στους Ισπανούς διαμαρτυρόμενους, βρίσκω όμως ότι ταιριάζει γάντι και στην εδώ κατάσταση: "...αυτή είναι η θανάσιμη αδυναμία των πρόσφατων διαμαρτυριών: εκφράζουν μια αυθεντική οργή που δεν είναι σε θέση να μεταμορφωθεί σε ένα θετικό πρόγραμμα κοινωνικοπολιτικής αλλαγής. Εκφράζουν ένα πνεύμα της εξέγερσης, χωρίς επανάσταση".
Τι επιδιώκουμε λοιπόν όσοι κατεβαίνουμε κάτω; Άσκηση πίεσης στην κυβερνητική πολιτική, αλλαγές στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, αμεσοδημοκρατικό (sic) μετασχηματισμό; Ποιες είναι οι ιδεολογίες και οι κοινωνικοί σχηματισμοί που διαδηλώνουν, ποια είναι τα κοινά και ποιες οι αντιθέσεις τους; Ποιες οι πιθανότητες να ζήσουμε στο Σύνταγμα έναν εμφύλιο των Πάνω Συνταγματιωτών με τους Κάτω Συνταγματιώτες και ποιο είναι τελικά το μήλο της έριδας μιας τέτοιας σύγκρουσης;
Έχω την εντύπωση πως οι παραπάνω ερωτήσεις δεν έχουν απαντηθεί τουλάχιστον για το 80-90% των διαδηλωτών που κατεβαίνει στο δρόμο.
Κάποιοι θα πουν ότι στην παρούσα φάση δεν χρειάζονται σαφείς απαντήσεις. Στην παρούσα φάση απλά αναγκάζεις το τωρινό πολιτικό σύστημα να ξεβολευτεί, το αναγκάζεις να κινηθεί. Αυτό έχει βάση αρκεί να είσαι σε θέση να αποτρέψεις την κίνηση του συστήματος προς συντηρητικότερες κατευθύνσεις. Κάποιοι άλλοι θα πουν ότι ακόμα και αν δεν καταλήξουμε πουθενά, οι συγκεντρώσεις του Συντάγματος αποτελούν παρακαταθήκη για το μέλλον. Κι αυτό έχει βάση, αρκεί αυτές οι συγκεντρώσεις να διατηρήσουν ως το τέλος τον πολιτικό τους χαρακτήρα (όσο θολός κι αν είναι) και να μην εκφυλιστούν σε φαινόμενα τύπου Ηνωμένου Βασιλείου (που καίτοι περιέχουν ψήγματα πολιτικής, αυτά αυτοαναιρούνται από την φαυλότητα των βίαιων πράξεων).
Πάντως όσοι από την άλλη βιαστούν να απαξιώσουν το Σύνταγμα θα πρέπει να είναι σε θέση να απαντήσουν αν είναι ικανοποιημένοι από την παρούσα κατάσταση και αν πιστεύουν ότι εκ του καναπέως ή/και του δικαιώματος ψήφου ανά τετραετία θα προκύψουν οι αλλαγές που οι ίδιοι επιθυμούν. Θα πρέπει επίσης να ξέρουν ότι καμιά σημαντική αλλαγή στο πολιτικό πεδίο δεν επιτεύχθηκε μέσα σε διάστημα λίγων μηνών.
Θα πρέπει τέλος όλοι να ξέρουμε ότι η πλατεία Συντάγματος δεν θα φέρει από μόνη της καμιά απάντηση, καμιά μεταρρύθμιση.
Σήμερα, σε παγκόσμιο αλλά και κατ' επέκταση σε εθνικό επίπεδο είμαι της άποψης ότι συγκρούονται τρία ρεύματα. Ο φιλελευθερισμός, απότοκο μεν της γαλλικής και αμερικάνικης επανάστασης που όμως εδώ και πολλά πολλά χρόνια διολίσθησε προς νεοαυταρχικές, μισαλλόδοξες, ολοένα πιο άδικες μεθόδους. Η συντηρητική ιδεολογία που πατάει σταθερά πάνω στα πρότυπα του πατρίς-θρησκεία-οικογένεια και πρεσβεύει την επιστροφή στα λίγα βασικά της δημοκρατίας. Η πάλαι ποτέ προοδευτική αριστερά που εξακολουθεί να βαδίζει τρεκλίζοντας, καθώς ακόμα δεν ξεπέρασε το χτύπημα που δέχθηκε όταν το τείχος του υπαρκτού κατέρρευσε με δύναμη πάνω της, ούτε το όνειδος των σταλινικών μεθόδων εγκαθίδρυσης και λειτουργίας του κομμουνισμού.
Είναι πρόδηλη η αδυναμία της σημερινής αριστεράς (κομφορμιστικής, δημοκρατικής, ριζοσπαστικής, αντικαπιταλιστικής κτλ) να περιγράψει μια πειστική εναλλακτική αφήγηση. Για αυτό δέχεται απανωτά χτυπήματα και εξακολουθεί να βλέπει την πλάτη αυτών που δημιούργησαν μεν την κρίση, εξακολουθούν όμως να απολαμβάνουν την ανοχή (όχι εύνοια) της μάζας.
Λύσεις εύκολες δεν υπάρχουν. Χρειάζεται η αριστερά να μπει και πάλι στη διαδικασία στυψίματος του κεφαλιού, να αναγνωρίσει τους σημερινούς της αντιπάλους, τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους, να συνδυάσει εμπειρίες του παρελθόντος, θεωρίες του τότε και του τώρα, αντικειμενικές συνθήκες, και να περπατήσει σε νέα μονοπάτια.
Για μένα τα επόμενα βήματα, εντός και εκτός της πλατείας Συντάγματος, είναι η τήρηση της παράκλησης του Ηλία Ηλιού "να ταράξουμε στη νομιμότητα" όσους καπηλεύονται τη θεσμική τους εξουσία και τους νόμους για εξυπηρέτηση αλλότριων και άδικων επιδιώξεων, η υλοποίηση θετικών δράσεων που θα κάνουν εμφανείς τις διαφορές μεταξύ των στείρων αρνητών και των γόνιμων αμφισβητιών, η εκμετάλλευση των νέων μέσων για οργάνωση αλληλέγγυων διαδικασιών (πχ. νομικές ομάδες εθελοντών) και ανταλλαγή ενημέρωσης, η πιο δυναμική ανακίνηση ζυμώσεων σκέψης που δεν θα περιορίζεται μόνο στη λαϊκή συνέλευση της πλατείας. Όλα αυτά μαζί με την ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε πως ο εχθρός του εχθρού δεν μπορεί να είναι φίλος μας. Ο εχθρός πρέπει να είναι πρώτα ο ίδιος μας ο κακός μας εαυτός που τόσο συχνά δείχνουμε.
Στο ακροτελεύτιο κείμενο του, ο Λ. Κύρκος επισήμανε: "γι' αυτόν τον σοσιαλισμό, με δημοκρατία, ελευθερία και σεβασμό στον κάθε άνθρωπο, να συνεχίσετε τον αγώνα, γιατί δεν έχει άλλη λύση ο κόσμος". Άσχετα με το πόσο εκτιμούσε ή αντιπαθούσε κανείς τον ιστορικό ηγέτη της αριστεράς, δεν μπορεί να αρνηθεί τη δύναμη αυτών των λέξεων. Δημοκρατία, ελευθερία, σεβασμός, μαζί με δικαιοσύνη, ισότητα, διαφάνεια. Αυτές οι λέξεις πρέπει να είναι τα όπλα μας στην πλατεία, στο σπίτι μας και παντού. Με αυτά τα όπλα και όπου μας βγάλει...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου