Οι εκλογές που πέρασαν και οι εκλογές που έρχονται μονοπωλούν το ενδιαφέρον των πολιτών. Μια από τις παρενέργειες των άπειρων συζητήσεων είναι οι συγκρίσεις που επιχειρούνται με παλιότερες εκλογές, με παλιότερες πολιτικές διενέξεις.
Έτσι χθες έκανε την εμφάνιση του μια άποψη που ισχυρίζεται ότι -προερχόμενοι σε εκλογές- κάναμε την ίδια με βλακεία με αυτή που έκαναν οι "ηλίθιοι" πρόγονοί μας και έφεραν την δικτατορία Μεταξά.
Σημειωτέον ότι η συγκεκριμένη άποψη διακινήθηκε αρκετά στα σόσιαλ μήδια χωρίς να αναρωτηθεί κανείς για το ιστορικό ακριβές ή μη. Χωρίς να αναρωτηθεί κανείς για το αν και πόσο προσβλητική για τη δημοκρατία είναι μια τέτοια δήλωση.
Αφού σχολιάσω ότι οι περισσότεροι εξ ημών των ελλήνων είμαστε ιστορικά ανενημέρωτοι, πράγμα που μας αναγκάζει να μην μαθαίνουμε από τα λάθη κι άρα να τα ξαναπράττουμε, θέλω καταρχήν να διατυπώσω μια αρκετά σαφή παράκληση. Ας σταματήσουμε να κάνουμε ανοίκειες συγκρίσεις της σημερινής κατάστασης με πρότερες ιστορικές στιγμές ή περιόδους. Κάθε ένα ιστορικό γεγονός αποκτά νόημα και μπορεί να εξηγηθεί-αναλυθεί μόνο αν ιδωθεί εντός του ιστορικού πλαισιού στο οποίο διαδραματίστηκε και όχι ξεκομμένο από αυτό. Το 1936 είναι διαφορετικό από το 2012, το 1922 διαφορετικό από το 1944 και πάει λέγοντας.
Και μιας και αρχίσαμε με το 1936 και τον Μεταξά, ας συνεχίσουμε με αυτό προς αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και των δημοκρατικών αξιών. Την περίοδο 1922 - 1936 κυριαρχούσε πολιτική πόλωση, μπρος στην οποία το σημερινό πολιτικό σκηνικό μοιάζει με μοναστηριακή αίθουσα. Μικρασιατική καταστροφή, εκτέλεση των εξ', διαρκής εναλλαγή φιλελευθέρων και λαϊκών (ΣΣ. το Λαϊκό κόμμα θεωρούνταν τότε το "κόμμα των νοικοκυραίων" αν σας θυμίζει κάτι η έκφραση:), επιτυχημένα και αποτυχημένα πραξικοπήματα (Πάγκαλος, Πλαστήρας, Κονδύλης), το ιδιώνυμο και μια χρεοκοπία το 1932 αποτελούν τα σημαντικότερα από τα κομβικής σημασίας γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα εκείνη την εποχή.
Για να μην πολυλογώ, το 1935, λίγο ύστερα από ένα ακόμη αποτυχημένο κίνημα φιλοβενιζελικών, διενεργούνται εκλογές (Ιούνιος), τις οποίες κερδίζει πανηγυρικά το Λαϊκό κόμμα μετά των συνεργατών του. Βασική απαίτηση μεγάλης μερίδας συντηρητικών ήταν η επιστροφή του βασιλιά, και άρα η κατάργηση της αβασίλευτης δημοκρατίας, όπως αυτή προβλέπονταν στο Σύνταγμα του 1927. Ο τότε ηγέτης των συντηρητικών Τσαλδάρης, όμως, δεν φαίνονταν διατεθειμένος να προχωρήσει άμεσα σε δημοψήφισμα, παρότι το είχε υποσχεθεί, πράγμα που ώθησε τον Κονδύλη να καταλάβει την εξουσία με πραξικόπημα τον Οκτώβριο του 1935. Αμέσως διοργάνωσε δημοψήφισμα που διεξήχθη το Νοέμβριο του 1935 υπό συνθήκες υπέρμετρης νοθείας αλλά και αδυναμίας των βενιζελικών να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Με συνοπτικές διαδικασίες ο βασιλιάς επανήλθε στη χώρα και προκήρυξε νέες εκλογές για τον Ιανουάριο του 1936. Στις εκλογές κανένα κόμμα δεν κατάφερε να κερδίσει αυτοδυναμία. Έτσι έλαβαν χώρα μια σειρά από παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, σημαντικότερη εκ των οποίων μπορεί να θεωρηθεί αυτή ανάμεσα σε Σοφούλη, ηγέτη των φιλελευθέρων, και Σκλάβαινα, εκπροσώπου του Παλλαϊκού μετώπου (του -ας το πούμε- κόμματος εντός του οποίου κυριαρχούσαν στελέχη του παράνομου ΚΚΕ). Στη συμφωνία περιλάμβανονταν μια σειρά από παροχές προς αδύνατους (πχ. διευθέτηση χρεών αγροτών), καθώς και σημαντικές πολιτικές παραχωρήσεις προς το ΚΚΕ (αμνήστευση πολιτικών κρατουμένων κτλ). Το αντάλλαγμα της συμφωνίας ήταν η υπερψήφιση του Σοφούλη στη θέση του προέδρου της βουλής. Όπερ κ εγένετο.
Καθήκοντα υπηρεσιακού πρωθυπουργού εξακολούθησε να ασκεί ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής, καθήκοντα που του είχαν ανατεθεί από το βασιλιά όταν ανεστάλη το πραξικόπημα Κονδύλη. Στην κυβέρνηση που σχηματίστηκε συμμετείχε πλέον και ο Ιωάννης Μεταξάς, ως υπουργός στρατιωτικών. Ο Δεμερτζής πέθανε λίγες μέρες μετά και ο βασιλιάς διόρισε στη θέση του τον Μεταξά. Πρωθυπουργός λοιπόν ο Μεταξάς, ο αρχηγός ενός κόμματος που στις εκλογές του Ιανουαρίου 1936 έλαβε ποσοστό μόλις 3,94%.
Η πολιτική κατρακύλα συνεχίζονταν. Τα όσα τραγελαφικά συνέβησαν στη συνέχεια σας αφήνω να τα διαβάσετε από την βικιπαίδεια. Αντιγράφω:
"Στις 13 Απριλίου ο Γεώργιος Β΄ διόρισε τον ίδιο πρωθυπουργό και στις 16 Απριλίου πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή με 241 ψήφους υπέρ, 16 κατά και 4 αποχές. Ο βουλευτής Ηλείας Βάσος Στεφανόπουλος είπε τότε: «Χρεωκοπήσαμεν ως κοινοβουλευτισμός, εξεπέσαμεν ως συνέλευσις και χάσαμε τον ψυχικόν σύνδεσμο προς τον λαόν. Διότι τι είδους ψυχικός σύνδεσμος είναι δυνατόν να διατηρηθή όταν ο μεν λαός φωνάζει δεν θέλω να με κυβερνήση ο Μεταξάς, ημείς δε αδιαφορούντες του απαντώμεν: Και όμως θα σε κυβερνήση ο Μεταξάς». Ο δρόμος είχε ανοίξει για τον Μεταξά. Και όμως πολλές εξέχουσες προσωπικότητες του τόπου είχαν επισημάνει τον κίνδυνο. Ο Σοφούλης, πρόεδρος της Βουλής, αν και είχε επιφυλάξεις για το διορισμό του Μεταξά, έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης. Στις 30 Απριλίου του 1936 η Βουλή παραχώρησε με ψήφισμα απόλυτη ελευθερία στον Μεταξά. Το ψήφισμα διέκοπτε τις εργασίες της βουλής ως τις 30.9.36 και παρείχε εξουσιοδότηση στην Εκτελεστική εξουσία να εκδίδει νομοθετικά διατάγματα για όλα τα θέματα, κάτω από την επίβλεψη μιας 40μελούς επιτροπής, η οποία τελικά δε λειτούργησε. Επικαλούμενος τον κίνδυνο εσωτερικών ταραχών και την ασταθή διεθνή κατάσταση, στις 4 Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς κατήργησε και τον κοινοβουλευτισμό με τη συγκατάθεση του Γεωργίου Β', ο οποίος διέλυσε τη Βουλή χωρίς να προκηρύξει εκλογές και ανέστειλε πολλά άρθρα του Συντάγματος".
Αυτή λοιπόν ήταν η ηλιθιότητα των ελλήνων; Το ότι δεν ρωτήθηκαν ποτέ για τα όσα συνέβαιναν στην πολιτική σκηνή; Για το ότι άλλους ψήφισαν και άλλον είδαν να κυβερνά; Για την αισχρή παρέμβαση του Γεωργίου, βασιλέως γραικών; Για την κατάλυση του συντάγματος ερήμην του; Ας αφήσουμε καλύτερα τις βδελυρές απόψεις για τον ελληνικό λαό, που παρότι μωρός πολλές φορές, έχει απόλυτο δικαίωμα στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας να αποφασίζει -μόνο αυτός- για την κυβέρνηση που επιθυμεί.
Έτσι χθες έκανε την εμφάνιση του μια άποψη που ισχυρίζεται ότι -προερχόμενοι σε εκλογές- κάναμε την ίδια με βλακεία με αυτή που έκαναν οι "ηλίθιοι" πρόγονοί μας και έφεραν την δικτατορία Μεταξά.
Σημειωτέον ότι η συγκεκριμένη άποψη διακινήθηκε αρκετά στα σόσιαλ μήδια χωρίς να αναρωτηθεί κανείς για το ιστορικό ακριβές ή μη. Χωρίς να αναρωτηθεί κανείς για το αν και πόσο προσβλητική για τη δημοκρατία είναι μια τέτοια δήλωση.
Αφού σχολιάσω ότι οι περισσότεροι εξ ημών των ελλήνων είμαστε ιστορικά ανενημέρωτοι, πράγμα που μας αναγκάζει να μην μαθαίνουμε από τα λάθη κι άρα να τα ξαναπράττουμε, θέλω καταρχήν να διατυπώσω μια αρκετά σαφή παράκληση. Ας σταματήσουμε να κάνουμε ανοίκειες συγκρίσεις της σημερινής κατάστασης με πρότερες ιστορικές στιγμές ή περιόδους. Κάθε ένα ιστορικό γεγονός αποκτά νόημα και μπορεί να εξηγηθεί-αναλυθεί μόνο αν ιδωθεί εντός του ιστορικού πλαισιού στο οποίο διαδραματίστηκε και όχι ξεκομμένο από αυτό. Το 1936 είναι διαφορετικό από το 2012, το 1922 διαφορετικό από το 1944 και πάει λέγοντας.
Και μιας και αρχίσαμε με το 1936 και τον Μεταξά, ας συνεχίσουμε με αυτό προς αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και των δημοκρατικών αξιών. Την περίοδο 1922 - 1936 κυριαρχούσε πολιτική πόλωση, μπρος στην οποία το σημερινό πολιτικό σκηνικό μοιάζει με μοναστηριακή αίθουσα. Μικρασιατική καταστροφή, εκτέλεση των εξ', διαρκής εναλλαγή φιλελευθέρων και λαϊκών (ΣΣ. το Λαϊκό κόμμα θεωρούνταν τότε το "κόμμα των νοικοκυραίων" αν σας θυμίζει κάτι η έκφραση:), επιτυχημένα και αποτυχημένα πραξικοπήματα (Πάγκαλος, Πλαστήρας, Κονδύλης), το ιδιώνυμο και μια χρεοκοπία το 1932 αποτελούν τα σημαντικότερα από τα κομβικής σημασίας γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα εκείνη την εποχή.
Για να μην πολυλογώ, το 1935, λίγο ύστερα από ένα ακόμη αποτυχημένο κίνημα φιλοβενιζελικών, διενεργούνται εκλογές (Ιούνιος), τις οποίες κερδίζει πανηγυρικά το Λαϊκό κόμμα μετά των συνεργατών του. Βασική απαίτηση μεγάλης μερίδας συντηρητικών ήταν η επιστροφή του βασιλιά, και άρα η κατάργηση της αβασίλευτης δημοκρατίας, όπως αυτή προβλέπονταν στο Σύνταγμα του 1927. Ο τότε ηγέτης των συντηρητικών Τσαλδάρης, όμως, δεν φαίνονταν διατεθειμένος να προχωρήσει άμεσα σε δημοψήφισμα, παρότι το είχε υποσχεθεί, πράγμα που ώθησε τον Κονδύλη να καταλάβει την εξουσία με πραξικόπημα τον Οκτώβριο του 1935. Αμέσως διοργάνωσε δημοψήφισμα που διεξήχθη το Νοέμβριο του 1935 υπό συνθήκες υπέρμετρης νοθείας αλλά και αδυναμίας των βενιζελικών να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Με συνοπτικές διαδικασίες ο βασιλιάς επανήλθε στη χώρα και προκήρυξε νέες εκλογές για τον Ιανουάριο του 1936. Στις εκλογές κανένα κόμμα δεν κατάφερε να κερδίσει αυτοδυναμία. Έτσι έλαβαν χώρα μια σειρά από παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, σημαντικότερη εκ των οποίων μπορεί να θεωρηθεί αυτή ανάμεσα σε Σοφούλη, ηγέτη των φιλελευθέρων, και Σκλάβαινα, εκπροσώπου του Παλλαϊκού μετώπου (του -ας το πούμε- κόμματος εντός του οποίου κυριαρχούσαν στελέχη του παράνομου ΚΚΕ). Στη συμφωνία περιλάμβανονταν μια σειρά από παροχές προς αδύνατους (πχ. διευθέτηση χρεών αγροτών), καθώς και σημαντικές πολιτικές παραχωρήσεις προς το ΚΚΕ (αμνήστευση πολιτικών κρατουμένων κτλ). Το αντάλλαγμα της συμφωνίας ήταν η υπερψήφιση του Σοφούλη στη θέση του προέδρου της βουλής. Όπερ κ εγένετο.
Καθήκοντα υπηρεσιακού πρωθυπουργού εξακολούθησε να ασκεί ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής, καθήκοντα που του είχαν ανατεθεί από το βασιλιά όταν ανεστάλη το πραξικόπημα Κονδύλη. Στην κυβέρνηση που σχηματίστηκε συμμετείχε πλέον και ο Ιωάννης Μεταξάς, ως υπουργός στρατιωτικών. Ο Δεμερτζής πέθανε λίγες μέρες μετά και ο βασιλιάς διόρισε στη θέση του τον Μεταξά. Πρωθυπουργός λοιπόν ο Μεταξάς, ο αρχηγός ενός κόμματος που στις εκλογές του Ιανουαρίου 1936 έλαβε ποσοστό μόλις 3,94%.
Η πολιτική κατρακύλα συνεχίζονταν. Τα όσα τραγελαφικά συνέβησαν στη συνέχεια σας αφήνω να τα διαβάσετε από την βικιπαίδεια. Αντιγράφω:
"Στις 13 Απριλίου ο Γεώργιος Β΄ διόρισε τον ίδιο πρωθυπουργό και στις 16 Απριλίου πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή με 241 ψήφους υπέρ, 16 κατά και 4 αποχές. Ο βουλευτής Ηλείας Βάσος Στεφανόπουλος είπε τότε: «Χρεωκοπήσαμεν ως κοινοβουλευτισμός, εξεπέσαμεν ως συνέλευσις και χάσαμε τον ψυχικόν σύνδεσμο προς τον λαόν. Διότι τι είδους ψυχικός σύνδεσμος είναι δυνατόν να διατηρηθή όταν ο μεν λαός φωνάζει δεν θέλω να με κυβερνήση ο Μεταξάς, ημείς δε αδιαφορούντες του απαντώμεν: Και όμως θα σε κυβερνήση ο Μεταξάς». Ο δρόμος είχε ανοίξει για τον Μεταξά. Και όμως πολλές εξέχουσες προσωπικότητες του τόπου είχαν επισημάνει τον κίνδυνο. Ο Σοφούλης, πρόεδρος της Βουλής, αν και είχε επιφυλάξεις για το διορισμό του Μεταξά, έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης. Στις 30 Απριλίου του 1936 η Βουλή παραχώρησε με ψήφισμα απόλυτη ελευθερία στον Μεταξά. Το ψήφισμα διέκοπτε τις εργασίες της βουλής ως τις 30.9.36 και παρείχε εξουσιοδότηση στην Εκτελεστική εξουσία να εκδίδει νομοθετικά διατάγματα για όλα τα θέματα, κάτω από την επίβλεψη μιας 40μελούς επιτροπής, η οποία τελικά δε λειτούργησε. Επικαλούμενος τον κίνδυνο εσωτερικών ταραχών και την ασταθή διεθνή κατάσταση, στις 4 Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς κατήργησε και τον κοινοβουλευτισμό με τη συγκατάθεση του Γεωργίου Β', ο οποίος διέλυσε τη Βουλή χωρίς να προκηρύξει εκλογές και ανέστειλε πολλά άρθρα του Συντάγματος".
Αυτή λοιπόν ήταν η ηλιθιότητα των ελλήνων; Το ότι δεν ρωτήθηκαν ποτέ για τα όσα συνέβαιναν στην πολιτική σκηνή; Για το ότι άλλους ψήφισαν και άλλον είδαν να κυβερνά; Για την αισχρή παρέμβαση του Γεωργίου, βασιλέως γραικών; Για την κατάλυση του συντάγματος ερήμην του; Ας αφήσουμε καλύτερα τις βδελυρές απόψεις για τον ελληνικό λαό, που παρότι μωρός πολλές φορές, έχει απόλυτο δικαίωμα στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας να αποφασίζει -μόνο αυτός- για την κυβέρνηση που επιθυμεί.
Κι ένα μικρό σχόλιο για τις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012. Φωνάζουν πολλοί και ισχυρίζονται πως ο λαός ζήτησε συνεργασία. Βάσει του αποτελέσματος δεν αντιλήφθηκα κάτι τέτοιο. Τώρα οι πολίτες έχουν την ευκαιρία να αποφασίσουν ξανά, να δώσουν ένα σαφέστερο μήνυμα, και παραμένω πεπεισμένος πως μπορούν να το πράξουν. Δεν προδικάζω το αποτέλεσμα, δεν με ενδιαφέρει κιόλας. Κι αυτό γιατί σκοπός του σημερινού ποστ δεν είναι να πάρει θέση υπέρ ενός ή άλλου πολιτικού σχηματισμού, αλλά αφενός μεν να αναδείξει το ατυχές των ισοπεδωτικών συγκρίσεων με το παρελθόν, αφετέρου να παρακαλέσει όλους όσοι διαβάζουν αυτό το blog να σκεφτούν πως ενώ μπορούμε και πρέπει να κατηγορούμε τους πολιτικούς με τους οποίους διαφωνούμε, δεν πρέπει και δεν μπορούμε να κατηγορούμε τους θεσμούς και δη το ύψιστο δημοκρατικό στοιχείο: το εκλέγειν.
Άσε που αν οι "οικονομικές συνθήκες" δεν επιτρέπουν την αναμονή δυο μηνών για τη διενέργεια εκλογών και το σχηματισμό κυβέρνησης, σημαίνει πως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πτώμα κι εμείς υποκρινόμαστε πως βρίσκεται ακόμη εν ζωή. Εν κατακλείδι, έχουμε βιάσει πολλάκις στο παρελθόν την δημοκρατία και την ιστορία μας, καιρός να σταματήσουμε.
Πάμε λοιπόν σε νέα εκλογική μάχη. Ας δοθεί η μάχη για τις θέσεις, τις ιδεολογίες, τα προγράμματα, τις αλήθειες και τα ψέμματα των κομμάτων και όχι για το ψευτοδίλημμα αν αντέχει η χώρα νέες εκλογές. Η δημοκρατία, αν θέλει να αποκαλείται δημοκρατία, αντέχει πάντα τις εκλογές. Τις μη-εκλογές δεν αντέχει, όπως φάνηκε κι από την μικρή ιστορία του Μεταξά.
Τη δημοκρατία και τα μάτια μας λοιπόν.
Τη δημοκρατία και τα μάτια μας λοιπόν.
ΥΓ. θα συμφωνήσω πάντως με όσους ισχυριστούν πως δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση του εκλογικού δικαιώματος. Κατ'εμέ όμως εκλογές έπρεπε να έχουν γίνει στην Ελλάδα εδώ και πολύ καιρό, από την στιγμή που το "λεφτά υπάρχουν" πήγε περίπατο. Άντε καλό μας κουράγιο.
* σας θυμίζει κάτι ο χαιρετισμός των οπαδών του Μεταξά; Έξω από τη βουλή τραβήχτηκε η φωτό. Προς γνώση και συμμόρφωση :)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου