Το #1821 και η αλήθεια...

Η μνήμη του ανθρώπου είναι εξαιρετικά κοντή. Τόσο ώστε χρειάζονται χονδρικά μόλις 40-50 χρόνια για να ξεχαστούν τα δεινά του 2ου παγκοσμίου πολέμου, 10-15 χρόνια για να ξεχαστεί η καταστροφή του Τσερνόμπιλ και ελάχιστα χρόνια ή μήνες για να αμεληθούν όσα τραγικά συμβαίνουν σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο.Κλασικό παράδειγμα η μαζική πολιτική αμνησία των Ελλήνων. 

Αξίζει να ρίξουμε το βλέμμα προς τα πίσω για να διαπιστώσουμε την ευκολία με την οποία οι συμπατριώτες μας ανεβοκατέβαζαν κυβερνήσεις, μετέτρεψαν τον Τρικούπη σε Γουλιμή, επέτρεψαν να τους κυβερνήσουν άνθρωποι όπως ο Κονδύλης, ο Γούναρης, ο Τσαλδάρης, ανέδειξαν τον λαοπλάνο Γεώργιο Παπανδρέου (senior) σε "γέρο της δημοκρατίας". Αν πάμε λίγο ακόμα πιο πίσω θα δούμε πώς σκεπάστηκαν με την ένδοξη σημαία της ανδρείας (και κατέκτησαν μια θέση στην ονοματοδοσία οδών) μια σειρά από φιλοχρήματους απατεώνες, όπως οι Μαυρομιχαλαίοι, ο Κωλέττης, ο Δηλιγιάννης, υδραίοι καπεταναίοι σαν τον Βούλγαρη κοκ.
Βέβαια με το πέρασμα του χρόνου, η ιστορία δικαίωσε κάποιους αδικημένους σαν τον Καποδίστρια, τον Βενιζέλο, τον Παπαναστασίου. Το κακό είναι όμως ότι στα πλαίσια της κομ-ιλ-φο ελληνικής ιστορίας μαζί με τα ξερά καθαγιάστηκαν και τα χλωρά, ανίκανοι και άκρως επικίνδυνοι τύποι χαρακτηρίστηκαν ήρωες, ηγέτες, άξια τέκνα της πατρίδας. Αμβλύνθηκαν οι αντιθέσεις, στρογγυλεύτηκαν οι άκρες της ελληνικής ιστορίας (κατά το κραταιό ιστοριογραφικό δοκούν), μύθοι μετατράπηκαν σε πραγματικότητα, σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί η ιστορική συνέχεια και συνοχή, η ιστορική ομοιομορφία του νέου (ακόμα) μορφώματος που ακούει στο όνομα νεοελληνική πολιτεία.
Αφορμή για όλα τα παραπάνω είναι η εκπομπή (κάκιστα στημένη κατά τη γνώμη μου, αλλά καλώς αναδεικνύουσα μια διαφορετική ιστορική οπτική) #1821 του ΣΚΑΪ. Είναι απίστευτος ο ντόρος που έχει ξεσηκώσει η προβολή της συγκεκριμένης σειράς, λες και απειλείται εξαιτίας της η παράδοση και το μέλλον της νεοΕλλάδας. Ξεσηκώθηκαν οι ραγιάδες κατά του Βερέμη που τόλμησε να θίξει μερικές καλά αφομοιωμένες δοξασίες.
Αφορμή το #1821 αλλά όχι ο λόγος αυτού του άρθρου. Περσινά ξινά σταφύλια τα όσα ακούγονται. Σκέφτομαι πόσες περισσότερες θα ήταν οι αντιδράσεις στην περίπτωση που αντί για το #1821 βλέπαμε στις οθόνες μας την εκπομπή #1944-1949. Τότε να δείτε τι θα γινόταν. Η σύγκρουση των δυο σχολών. Η μια -σχετικά νεόκοπη- απαρτιζόμενη από τους Βερέμη, Καλύβα, Μαραντζίδη κ σία. Η άλλη από τους υποστηρικτές της αριστερής θεώρησης (διαβάστε ενδεικτικά Βουρνά, Μαργαρίτη κοκ). Εκεί να δείτε πώς μέσα σε μια στιγμή οι θανάσιμοι εχθροί του Βερέμη (λόγω του #1821) θα μετατρέπονταν σε φανατικοί θιασώτες του (εξαιτίας του #1944-49). Εκεί να δείτε για πότε θα ανάψουν τα αίματα και θα χωριστούμε σε γερμανοτσολιάδες και εαμοβούλγαρους.
   
Που θέλω να καταλήξω; Στο αυτονόητο αλλά τόσο δύσκολα κατανοητό συμπέρασμα πως η ιστορία έχει πολλές αναγνώσεις. Και έχει πολλές αναγνώσεις γιατί είναι καθήκον κάθε ιστορικού μελετητή πέρα από την καταγραφή των γεγονότων να προχωρά στην ερμηνεία αυτών, πράγμα που αφήνει ανοιχτό πεδίο στην υποκειμενικότητα και στην παρείσφρηση πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Πάντως, πηγαίνοντας στον τίτλο του συγκεκριμένου ποστ, είναι αδύνατο να καταλήξουμε σε μια και μόνη ιστορική αλήθεια, γιατί πολύ απλά αυτή βρίσκεται μόνο στη φαντασία ορισμένων παρωπιδάτων πολιτών. Υποκειμενικός και ο τρόπος που εγώ διαβάζω την ιστορία μας, καθώς αμφισβητώ κρυφά σχολεία, την αφιλοκέρδεια των εθνικών ευεργετών, τον "θετικό" ρόλο των ξένων δυνάμεων, την ωριμότητα της αστικής πολιτικής σκηνής κοκ.
Ένα πράγμα δεν δέχομαι. Να περνιούνται για ιστορικές πηγές και γεγονότα, ανυπόστατες φήμες και λαϊκές παραδόσεις. Ντοκουμέντα παρακαλώ! Μετά ας προχωρήσει ο καθένας από εμάς στην ερμηνεία που επιθυμεί (και τον βολεύει).

ΥΓ1. Ένα ιστορικό γεγονός μπορεί να εξηγηθεί μόνο στο πλαίσιο (χρονικό, κοινωνικοπολιτικό) που έλαβε χώρα. Αναγωγές στο σήμερα, μοιάζουν με το θυμόσοφο γνωμικό περί του παππού που αν είχε ρόδες θα ήταν κάρο!
ΥΓ2. Ορισμένοι νεοέλληνες του 21ου αιώνα βιάζονται να αποκηρύξουν μετά βδελυγμίας την μεταπολίτευση κατηγορώντας τη σχεδόν για όλα τα δεινά της ελληνικής φυλής (άσχετο, αλλά υπάρχει τελικά ελληνική φυλή;). Οποία κοντή ιστορική μνήμη. Είχα σημειώσει κάποια πράγματα για αυτό τον περασμένο Νοέμβρη, αλλά η υπόθεση έχει ζουμί και υπόσχομαι να επανέλθω.
ΥΓ3. Αν και προερχόμενος από τις θετικές επιστήμες, όντας θύμα της 1ης δέσμης και γενικότερα του σημερινού συστήματος παιδείας, λατρεύω την ιστορία κ καταναλώνω τόμους από δαύτη, διαβάζοντας κατά προτίμηση αντικρουόμενες ιστορικές πηγές. Ας μνημονεύσω λοιπόν τον συγχωρεμένο Βασίλη Ραφαηλίδη, τον μαρξιστή αιρετικό ιστοριοδίφη που στάθηκε η αφορμή να ξεψαχνίζω ιστορικά κείμενα.
ΥΓ4. Ο τίτλος του ποστ είναι κλεμμένος από το βιβλίου του επίσης συγχωρεμένου μπαρμπά Γιάννη Σκαρίμπα. Εδώ κλείνουν τα υστερόγραφα.

* το σκίτσο είναι "δάνειο" από τον πάντα εξαιρετικό Ανδρέα Πετρουλάκη, Καθημερινή 16.03.2011