13 Ιαν 2011

Είσαι υπέρ ή κατά του μνημονίου;

Οι αναλύσεις για το μνημόνιο είναι πολλές σε καθημερινή βάση. Η πραγματικότητα μπερδεύεται με τις δοξασίες, η σιωπηλή αγωνία με τους αλαλαγμούς, η σύνεση με την φρενίτιδα και όλοι μαζί μπλεχτήκαμε σε ένα κουβάρι παρέα με οικονομικές αξιολογήσεις, πολιτικές παραφωνίες, κοινωνικές αναταράξεις.
Χωριστήκαμε σε δυο μεγάλα στρατόπεδα. Οι δυο παρατάξεις ακούν στο όνομα «Μνημονιακοί» και «Αντιμνημονιακοί», αν και οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως κάθε μία από αυτές διαθέτει πολλές υποκατηγορίες. Για παράδειγμα, υπάρχουν αντιμνημονιακοί που συμφωνούν με αρκετά από τα επιβληθέντα μέτρα, ενώ στην αντίπερα όχθη είναι πολλοί οι μνημονιακοί που ντρέπονται για μερικές από τις σαρωτικές αλλαγές.
Μονίμως με ρωτούν φίλοι και γνωστοί να δηλώσω την τοποθέτησή μου. Αν είμαι δηλαδή ένας μνημονιακός ή αντιμνημονιακός. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη παγίδα από αυτό.
Σε γενικές γραμμές είναι αλήθεια πως τάσσομαι κατά του παρόντος μνημονίου γιατί διαφωνώ με πολλές βασικές επιλογές, περί ιδιωτικοποίησης των πάντων, περί περικοπών επί βασικών κεκτημένων εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Διαφωνώ γιατί διαπνέεται από μια άκρα νεοφιλελευθερίζουσα στάση, βγαλμένη εν πολλοίς από τα κιτάπια του Μίλτον Φρίντμαν και των παιδιών του Σικάγου. Διαφωνώ γιατί βασίζεται σε πολλές δράσεις «καρμπόν», ίδιες για την Αργεντινή και τη Ρουμανία, ίδιες για την Ελλάδα και την Ισλανδία, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι τυχόν εθνικές ιδιαιτερότητες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης κάθε χώρας.
Διαφωνώ επίσης γιατί δεν θέτει το ζήτημα επί των τύπων των ήλων, καθώς διαπνέεται από μια άκρως «λογιστικίζουσα» στάση, χωρίς να αναγνωρίζει το πασιφανές γεγονός πως η κρίση δεν είναι ελληνικό πρόβλημα, αλλά μια ευρωπαϊκή και παγκόσμια χιονοστιβάδα που -όπως πάντα- παρασύρει πρώτα τους αδύναμους κρίκους. Διαφωνώ γιατί δεν βάζει κανένα φραγμό στις κερδοσκοπικές τάσεις, παρά μόνο τις μεταμφιέζει σε νέα δομημένα, αδόμητα, ομολογημένα και ανομολόγητα ομόλογα.
(Παρένθεση: Η κατάσταση μου θυμίζει λίγο την καταστροφή της Νέας Ορλεάνης από τον τυφώνα Κατρίνα ή τις επιπτώσεις της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής. Οι αδύναμοι επωμίζονται το μεγάλο βάρος των επιπτώσεων, ενώ παρατηρούν τους ισχυρότερους να διαγκωνίζονται για την δημιουργία υπεραξιών πάνω στην ανθρώπινη δυστυχία. Η κρίση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, διογκώθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα και τώρα αρχίζει να κατατρώει τις σάρκες των λιγότερο συνεπών. Όσο όμως το θηρίο βρίσκει τροφή θα δυναμώνει, θα μεγαλώνει η όρεξη του για νέα περισσότερο παχύσαρκα θύματα (βλ. Ισπανία, Πορτογαλία, ίσως Ιταλία κοκ). Κλείνει η παρένθεση).
Από την άλλη βέβαια δεν μπορώ παρά να αναγνωρίσω πως αν δεν υπήρχε μνημόνιο θα έπρεπε να το εφεύρουμε. Και αυτό γιατί στην Ελλάδα των τελευταίων 188 χρόνων (δηλαδή από σύστασης του νεοελληνικού κράτους) μονίμως μικρές ομάδες συμφερόντων παρασιτούν εις βάρος των περισσότερων. Μονίμως η πορεία της οικονομίας εκτραχύνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Μονίμως έρχονται ως από μηχανής θεοί οι λογής πάτρωνες από Ευρώπη και Αμερική να δώσουν βοήθεια με το ένα χέρι, για να καρπωθούν τα διπλάσια με το άλλο χέρι (βλ. υψηλότοκα δάνεια, παρεμβάσεις στα κυριαρχικά δικαιώματα κοκ). Μονίμως οι λίγοι που κερδίζουν τα πολλά ή/και ασκούν εξουσία προσπαθούν (με μεγάλη επιτυχία) να μετατρέψουν σε συνένοχους τους πολλούς, πετώντας άλλοτε ξεροκόμματα και άλλοτε θέσεις εργασίας στο δημόσιο, κάνοντας τα στραβά μάτια σε ατασθαλίες των ελλήνων small time crooks, αναγκάζοντας τους νεοέλληνες να υποκύψουν με ευκολία (ου μην και με ευχαρίστηση) στα φακελάκια, τις εξυπηρετήσεις και γενικώς σε κάθε παράνομη συναλλαγή.
Την ίδια στιγμή, το επίπεδο του μέσου έλληνα κρατιέται σταθερά λίγο πάνω από το μηδέν και σίγουρα πολύ μακριά από την δυνατότητα αυτογνωσίας και ευσυνειδησίας, ενώ επιπλέον το DNA του νεοέλληνα έχει ποτιστεί με την αμερικανιά “live and let die” καθώς και με το γνωστό ανέκδοτο του μακαριστού Χριστόδουλου περί «της κατσίκας του γείτονα».
Πάλι παρασύρθηκα σε μια σεντονιάδα σκέψεων. Εν κατακλείδι, δεν είμαι ούτε μνημονιακός, ούτε αντιμνημονιακός, γιατί πολύ απλά αυτό το δίλημμα σε παγιδεύει σε ανέξοδες ρητορείες και επίμονες λαϊκίστικες κορώνες (σ.σ. κατά την γνώμη μου όσο λαϊκίζει ο Μίκης Θεοδωράκης, άλλο τόσο λαϊκίζει και η συμπάθεια μου, ο Μπάμπης Παπαδημητρίου), και εγώ πλέον είμαι σε μια ηλικία και πνευματική κατάσταση που βαριέμαι τρομερά τους σιχτιρισμούς και τις κινδυνολογίες. Θέλω προτάσεις και δημιουργία.
Διαφωνώ, λοιπόν, με το παρόν μνημόνιο γιατί δεν απαντά σε καίρια ερωτήματα για τη φύση της κρίσης και την μελλοντική προοπτική της χώρας, αλλά θέλω να δω τη δημιουργία ενός άλλου «μνημονίου» πάνω στη βάση ενός «κοινωνικού συμβολαίου». Σε άλλο post θα προσπαθήσω να δώσω τις απόψεις μου για το τι θα πρέπει να περιέχει αυτό το νέο κοινωνικό ξεκίνημα.

* το σκίτσο έρχεται από το blog του Βασίλη Παπαγεωργίου

Δεν υπάρχουν σχόλια: