Το παιχνίδι της πράσινης ανάπτυξης...

Η "πράσινη ανάπτυξη" ακούγεται πολύ τώρα τελευταία. Αν ρωτήσεις όμως τι ακριβώς είναι "η ανάπτυξη που πρασίνισε", φοβάμαι πως ελάχιστοι είναι αυτοί που μπορούν να δώσουν μια συνεκτική απάντηση. Αντιθέτως οι περισσότεροι θα τραυλίσουν κάτι στομφώδες, μπερδεύοντας το γένι με το χτένι. Άλλοι θα σκίσουν τα ρούχα τους με φράσεις όπου οπωσδήποτε θα περιέχονται οι λέξεις "ανανεώσιμες πηγές ενέργειας". Αυτό, όμως δεν είναι κατ' εμέ ούτε πράσινο, ούτε αναπτυξιακό. Όχι γιατί οι ΑΠΕ δεν θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος, αλλά γιατί η βιώσιμη αναπτυξιακή διαδικασία σημαίνει πολλά περισσότερα από ένα ξερό "ναι στις ΑΠΕ".
Σημαίνει θεσμικές μεταρρυθμίσεις, δράσεις σε όλους τους τομείς και άξονες της κοινωνίας και οικονομίας, σημαίνει ανάδειξη των περιβαλλοντικών υπηρεσιών σε τομείς όπως η διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, σημαίνει ορισμό στιβαρών κριτηρίων αξιολόγησης επενδυτικών προσπαθειών ώστε να προκρίνονται τα πραγματικά πράσινα έργα έναντι των "μαύρων", σημαίνει καινοτομία και ανάπτυξη εγχώριων δεξιοτήτων-διεργασιών και προϊόντων, σημαίνει πάνω απ' όλα μια ανάγκη για συνέχιση των πράσινων δράσεων ανεξάρτητα της αλλαγής των κομμάτων στην εξουσία και ως εκ τούτου σημαίνει πως το "πράσινο" πρέπει να γίνει κοινό αίτημα της μεγάλης κρίσιμης μάζας των πολιτών, να αγκαλιαστεί δηλαδή από τους πολίτες και να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τους εκάστοτε κυβερνώντες.
Για αυτό σας λέω ότι δεν πιστεύω πως μπορεί να έρθουν κάποιοι "πεφωτισμένοι ηγέτες" που θα οδηγήσουν την χώρα ως δια μαγείας στην πράσινη ανάπτυξη. Σας πληροφορώ πως ακόμα και αν το καταφέρουν θα ακολουθήσουν άλλοι, λιγότερο "πεφωτισμένοι" ου μην και βλαμμένοι ηγέτες, που θα φροντίσουν να ακυρώσουν στην πράξη το πρασίνισμα των πολιτικών. Το στοίχημα είναι να πετύχουμε τη διάχυση της σημασίας των πράσινων αναπτυξιακών επιλογών σε όλους τους πολίτες, να εκπαιδεύσουμε, να συζητήσουμε, να απαιτήσουμε να περιβληθούν όλες οι διαδικασίες για την πράσινη ανάπτυξη (όπως και όλες οι διαδικασίες γενικώς) με μια ασπίδα διαφάνειας-ουσιαστικής διαβούλευσης-επαρκούς αιτιολόγησης-συμμετοχικής διαδικασίας στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων, εάν τελικά επιθυμούμε να δημιουργήσουμε μια μαζική "entente cordiale" υπέρ της κατοχύρωσης του περιβάλλοντος ως κομβικού σημείου στην πορεία της χώρας.
Θα πρέπει επομένως να δημιουργήσουμε -όλοι όσοι μετέχουμε στο "παιχνίδι της πράσινης ανάπτυξης"- τις κατάλληλες συνθήκες ώστε από ένα σημείο και μετά το τρένο να πηγαίνει μόνο του, φουλ προς την βιωσιμότητα!
Δεν είναι τόσο δύσκολο, όσο φαίνεται. Για παράδειγμα στη Γερμανία, οι πολίτες έχουν αρχίσει να θεμελιώνουν το περιβάλλον στη συνείδησή τους. Το σκαρφάλωμα των εκεί Πρασίνων στο δημοσκοπικό 24% είναι ενδεικτικό. Οι δανοσουηδοσκανδιναβοί έχουν καταφέρει το ίδιο, γιατί οι έννοιες της περιβαλλοντικής τάξης (όχι απαραίτητα προστασίας) και της καινοτομίας (πράσινης συνήθως) έχουν καταχωρηθεί στο DNA τους. Όταν μάλιστα υπάρχουν και άλλα παραδείγματα για αλλαγή νοοτροπίας σε άλλες χώρες που βρίσκονται σε πολύ χειρότερη μοίρα τότε μπορούμε να αισιοδοξούμε ακόμα περισσότερο. Π.χ. η περιβαλλοντική συνείδηση ήταν μέχρι πρότινος σχεδόν αποκλειστική ιδιότητα των ανεπτυγμένων κρατών · τώρα τελευταία, όμως, μεγάλωνει το κίνημα των πεινασμένων (sic) που θεωρεί πως το περιβάλλον δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη να αναδειχθεί σε μέγιστη προτεραιότητα...
Για αυτό σας λέω, όσοι πραγματικά νοιαζόμαστε για την "εν Ελλάδι πράσινη ανάπτυξη" θα πρέπει να απαιτήσουμε ακόμα περισσότερο θεσμικές αλλαγές και πλήρη διαφάνεια, αποκέντρωση στη λήψη αποφάσεων και συλλογικές ενέργειες, να απαιτήσουμε διάχυση της έννοιας στην κοινωνία, ακόμα και αν αργήσουμε μερικά χρόνια. Καλύτερα να πάμε σιγά, σταθερά και να προχωρήσουμε πολύ, παρά να πατήσουμε γκάζι και να εκτροχιάσουμε το όχημα στην πρώτη δύσκολη στροφή!