6 Οκτ 2010

Περισσότερη λιτότητα ή έξοδος από το ευρώ; Γνωρίζει κανείς;

Διάβασα πριν από λίγες μέρες την έκθεση "2010 κρίση ευρωζώνης" που εξέδωσε ομάδα οικονομολόγων της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών μελετών του Πανεπιστήμιου του Λονδίνου. Στην σύνταξη της έκθεσης συμμετείχε ο γνωστός πλέον καθηγήτης οικονομικών στο ίδιο πανεπιστήμιο, Κώστας Λαπαβίτσας.
Η συγκεκριμένη έκδοση λοιπόν καταπιάνεται με τα μεγάλα οικονομικά μπερδέματα της ευρωζώνης ή αλλιώς εξετάζει τα μεγάλα ελλείμματα των χωρών του Νότου. Κατά την συγκεκριμένη ομάδα οικονομολόγων η γερμανική πολιτική περί δημοσιονομικής "καθαρότητας" και το εμπορικό πλεόνασμα των φίλων γερμανών οδήγησαν την ευρωζώνη στο αδιέξοδο, χωρίς εμφανή ακόμα δίοδο διαφυγής. 
Για να μην πολυλογώ, τρεις είναι -κατά τους οικονομολόγους- οι εναλλακτικές που διαθέτουμε στη χώρα μας και γενικότερα στην ΕΕ για διέξοδο από την κρίση: 1. η σκληρή λιτότητα και η περαιτέρω "φιλελευθεροποίηση", 2. ριζική αναδιάρθρωση της ευρωζώνης, όπου η ΕΚΤ ανακτά τον ρόλο της ως κεντρική τράπεζα της ΕΕ και τα κράτη χαλαρώνουν τα λουριά χάριν της ανάπτυξης, 3. η έξοδος από την ευρωζώνη, με συνεπαγόμενο την υποτίμηση και την αναδιάρθρωση του χρέους, όπου όμως στη συνέχεια θα ληφθούν δραστικά μέτρα αναζωογόνησης της οικονομίας.
Δεν θα σχολιάσω ποιο από όλα τα σενάρια είναι καλύτερο. Δεν μιλάμε για μια εύκολη εξίσωση, αλλά για μια συνάρτηση πολλών αγνώστων x. Η πεποίθησή μου είναι ότι το διακύβευμα μιας πιθανής διάλυσης της ευρωζώνης (αν συμβεί η τρίτη εναλλακτική) ή μιας πιθανής κοινωνικής έκρηξης (αν παραμείνει ως έχει το πρώτο σενάριο) καθιστούν πολιτικά αναπόφευκτη (για τους ηγέτες της ΕΕ και όχι για μένα) την δεύτερη λύση -όσο δυσάρεστη κι αν είναι για ορισμένα κράτη και λόμπι συμφερόντων, ακόμα και αν σημαίνει μεγάλη πτώση της αξίας του ευρώ.
Μπορεί να κάνω λάθος, μπορεί και όχι... Ανεξάρτητα από το τι νομίζω θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διερευνήσουμε τα συν και πλην μιας διαδικασίας εξόδου από το ευρώ και μονομερούς παύσης πληρωμών.
Θα ήθελα να ξέρω ότι η κυβέρνηση έχει συστήσει ομάδα "ειδικών αποστολών" να μελετήσει διεξοδικά τα δεδομένα που θα δημιουργηθούν αν βγούμε από το ευρώ και ζητήσουμε αναδιαπραγμάτευση του χρέους. Ή μάλλον, καλύτερα να μην ξέρω ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο. Γιατί αν το "ήξερα" τότε θα το "ήξεραν ήδη" και όλοι οι κερδοσκόποι, επομένως η χώρα θα στράγγιζε από κεφάλαια και άρα η παύση πληρωμών θα γίνονταν με τις χειρότερες των προϋποθέσεων, απλά και μόνο με στόχο να καταλήξουμε σε ένα κράτος μαριονέτα.
Όχι! Αν υπάρχει μια πιθανότητα η έξοδος από το ευρώ να μας βγεί σε καλό, αυτή (η πιθανότητα) θα πρέπει να εξεταστεί από την κυβέρνηση υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας, έτσι ώστε όταν και αν παραστεί ανάγκη να δράσει ακαριαία ένας μηχανισμός που θα ασφαλίσει τα κεφάλαια στο εσωτερικό της χώρας, θα προβεί σε γενικευμένες κρατικοποιήσεις και θα χαράξει τις νέες γραμμές ανάπτυξης.
Με όλα τα παραπάνω δεν υπονοώ ότι τάσσομαι υπέρ της "ελεγχόμενης πτώχευσης". Αλίμονο! Λέω μόνο ότι είναι καθήκον της κυβέρνησης, και γιατί όχι όλων των δημοκρατικών κομμάτων, να μελετήσουν προσεκτικά και εχέμυθα το συγκεκριμένο σενάριο... Αν το κάνουν αυτό, μόνο σε καλό θα μας βγει, γιατί πολύ απλά θα υπάρξει καλύτερη γνώση της πραγματικότητας και άρα δυνατότητα καλύτερης διαπραγματευτικής ή/και πολιτικής τακτικής στο εγγύς μέλλον...
Κρατήστε το αυτό και θα επανέλθουμε! 

1 σχόλιο:

Γ. Μαλεγκ. είπε...

Η λύση "3" συνεπάγεται σίγουρα τα εξής:

- Αποκλεισμός από τις αγορές και τα ευνοϊκά διαφορικά επιτόκια για απαγορευτικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Σαν να μπαίνεις στον Τειρεσία φαντάσου. Άντε να ξαναδανειστείς μετά από τράπεζα....

- Υποτίμηση του χρέους;; Δεν νομίζω, μάλλον το αντίθετο. Αν πριν το χρέος σου γινόταν denominated σε ευρώ, τώρα θα μεταφραστεί σε ένα αδύναμο, τρεκλίζον νομισματάκι (δραχμή) στο οποίο κανείς δεν θα θέλει να επενδύσει και άρα θα έχει έντονες τάσεις υποτίμησης. Επομένως η ονομαστική (και πραγματική) αξία του χρέους σου θα ανεβεί, σχεδόν νομοτελειακά. (μπακαλίστικα, θα χρειάζεσαι όλο και περισσότερες δραχμές για να αγοράζεις ένα ευρώ)

-Ως απόρροια του αμέσως παραπάνω, δηλ. του υποτιμημένου νομίσματος, οι εισαγωγές θα γίνουν σχεδόν απαγορευτικές, ειδικά σε μια στεγνή αγορά. Οι υποτιμήσεις βοηθούν παραγωγικές οικονομίες, τονώνοντας τις εξαγωγές της, όχι καταναλωτικές - Σοβιετικού τύπου - κρατικοδίαιτες οικονομίες σαν τη δική μας, στην οποία μέχρι πρότινος διέπρεπαν οι εισαγωγείς, οι αντιπρόσωποι, οι μεταπράττες και οι λογιών λογιών μεσάζοντες και έμπορες "εισαγώμενων"...

Αυτά τα ολίγα για την ώρα...